Το κείμενο που ακολουθεί (εποχή των πρώτων pc 8086) είναι σε πολλά σημεία ξεπερασμένο, παρόλα αυτά δημοσιεύεται για ιστορικούς λόγους και για γνώση στοιχειωδών όρων και μεθόδων ψηφιακής ραδιοερασιτεχνικής επικοινωνίας.
SV1XV
SV1RD
Το κείμενο που ακολουθεί αποτελείται από σύντομες απαντήσεις σε θέματα
σχετικά με το Packet Radio. Αυτή είναι η πέμπτη έκδοση και η κάλυψη των
περισσοτέρων θεμάτων έχει βελτιωθεί. Ειδικά το κεφάλαιο των δορυφορικών
επικοινωνιών είναι ακόμα στην αρχή του.
Εσκεμμένα παραλείπονται τα εξής θέματα:
* Το Internet στην Ελλάδα
* Εμβάθυνση στο TCP/IP
* High Speed Packet Radio
διότι καλύπτονται ικανοποιητικά από άλλα κείμΈνα, στα οποία γίνεται
αναφορά στο μέρος 7.
Το F.A.Q. χωρίζεται σε 7 μέρη, ως εξής Μέρος 1: Γενικές ερωτήσεις σχετικά με packet radio. Μέρος 2: Προχωρημένα θέματα δικτύωσης και διαδικτύωσης. Μέρος 3: TCP/IP Μέρος 4: Εφαρμογές. Μέρος 5: Δορυφορικές Ψηφιακές Επικοινωνίες. Μέρος 6: Άλλα Ψηφιακά Συστήματα Επικοινωνιών. Μέρος 7: Πηγές πληροφόρησης για το Packet Radio. Αν κάποιος συνάδελφος έχει να προτείνει κάποιο θέμα που πρέπει να συμπεριληφθεί αλλά αγνοήθηκε, ή θέλει να δώσει πληρέστερη και πιό τεκμηριωμένη απάντηση σε κάποιο από τα θέματα που θίγονται ή διαφωνεί σε κάτι από τα γραφόμΈνα, δεν έχει παρά να στείλει ένα μήνυμα ώστε να γίνει η σχετική προσθήκη ή διόρθωση στην επόμενη έκδοση. Το F.A.Q. αυτό διατίθεται σε έντυπη μορφή από το Kavala Imaging Group και τον συνάδελφο SV7QI (sv7qi@sv7qi.kav.grc.euro) αντί 2000 δρχ. Τα έσοδα διατίθενται για ανάπτυξη του δικτύου 9600 Bps στην ακριτική περιοχή SV7(Αν Μακεδονία & Θράκη). Τα κείμΈνα αυτά είναι Copyright (C) 1994, 1995, 1996, 1997 του Κώστα Κράλλη, SV1XV και Τάσου Ζαχαρίου SV1RD. Επιτρέπεται ελεύθερα η διανομή τους δωρεάν. Η μέγιστη χρέωση που επιτρέπεται είναι για το κόστος δισκετών, φωτοτυπιών κλπ. Σε τυχόν αντίγραφα που διατίθενται πρέπει να αναφέρεται τα ονόματα των συγγραφέων. Στο κείμενο που ακολουθεί συνέβαλαν οι εξής συνάδελφοι: Δημήτρης SV1UY Γιάννης SV1AAW Καθώς και όλα τα μέλη του ATHNet με τους πειραματισμούς και την έρευνά τους. - End of Part 0 -
Αρχή.
A. PACKET RADIO 1.1 Τι είναι το Packet Radio?
Το Packet Radio είναι μιά μέθοδος αυτόματοποιημένης ψηφιακής επικοινωνίας που επιτρέπει σε πολλούς σταθμούς να μοιράζονται ένα κανάλι επικοινωνίας με καταμερισμό χρόνου. Αναπτύχθηκε στην αρχή της δεκαετίας του '80 στις Η.Π.Α. και τον Καναδά και διαδόθηκε σε όλο τον κόσμο. Η λογική του Packet Radio είναι ότι η πληροφορία δεν στέλνεται συνεχώς (όπως π.χ. στο RTTY) αλλά σε "πακέτα", κάθε ένα από τα οποία περιέχει την προς μετάδοση πληροφορία μαζί με κάποια ηλεκτρονική διεύθυνση του αποστολέα και του παραλήπτη. Αρκετοί σταθμοί μπορούν να μοιράζονται την ίδια συχνότητα χωρίς εμφανή σημεία παρεμβολής και χωρίς λάθη στην επικοινωνία. Ταυτόχρονα το πακέτο, εκτός από τα δεδομένα και τις διευθύνσεις αποστολέα και παραλήπτη , περιέχει και το "άθροισμα ελέγχου" (CRC - cyclic redundancy check) με βάση το οποίο ανιχνεύονται λάθη κατά την μετάδοση, ώστε να διασφαλίζεται η ακεραιότητα της πληροφορίας. ΕνΆλλακτικά το Packet Radio μπορεί να περιγραφεί σαν ένα ασύρματο δίκτυο υπολογιστών με τεχνολογία CSMA (Carrier Sense Multiple Access = Πολλαπλή Πρόσβαση με Ανίχνευση Φέροντος). Οι έν λόγω υπολογιστές μπορεί να είναι home computers, PC ή αυτό καθεαυτό το TNC. Μιά πολύ καλή σύντομη εισαγωγή στο packet radio από τον Harold Price, NK6K, υπάρχει στο QST του Ιουλίου 1985.1.2 Τι χρήσεις έχει το Packet Radio?
Το Packet Radio προσφέρει μιά σύνδεση μεταξύ δύο Η/Υ ή και απλών τερματικών. Έχει αρκετές εφαρμογές με σημαντικότερη τη δυνατότητα μεταφοράς μηνυμάτων και πληροφοριακών δελτίων (Bulletins). Επίσης επιτρέπει την άμεση επικοινωνία δύο χρηστών με το πληκτρολόγιο, κατά τρόπο παρόμοιο (αλλά πιό αξιόπιστο) με το ραδιοτηλέτυπο (RTTY). Άλλες εφαρμογές περιλαμβάνουν την προσβαση σε βάσεις δεδομένων, την μετάδοση τηλεμετρίας, μεταφορά αρχείων κ.α.1.3 Σε ποιές συχνότητες εκπέμπεται το packet radio?
Η μεγαλύτερη χρήση στην Ελλάδα γίνεται στους 144 MHz. Στήν Αθήνα οι σταθμοί χρησιμοποιούν τις ακόλουθες συχνότητες: 144.600 (APRS σπανια) 144.625 (δίκτυα TCP/IP) 144.650 (PBBS, γενική χρήση και κάποιοι κόμβοι NET/ROM) 144.675 (δίκτυα NET/ROM) 144.700 (PBBS, DX Cluster) Σε άλλες περιοχές της Ελλάδος, με λιγότερο φόρτο, τα PBBS είναι στη συχνότητα γενικής χρήσεως 144.650 kHz.
Σημείωση: Στην IARU region 1 1996 Conference αποφασίστηκε η μεταφορά των συχνοτήτων packet στην ζώνη 144800-144999 χωρίς συγκεκριμένα "κανάλια", οι νέες ρυθμίσεις μαζύ με όλες τις άλλες θα ισχύσουν σαν σύσταση με σκοπό το 2000 να έχουν Έναρμονιστεί όλες οι χώρες της Region-1 με τις οδηγίες αυτές. Στα UHF χρησιμοποιούνται στην Αθήνα οι εξής συχνότητες: 430.650: δίκτυο TCP/IP 433.650: γενική χρήση, PBBS, NET/ROM 434.625: 438.150: 9600bps PBBS [Οι συνάδελφοι ραδιοερασιτεχνες από τις άλλες πόλεις παρακαλούνται να στείλουν τις προσθήκες τους στο θέμα των συχνοτήτων, των PBBS και των nodes]1.4 Τι εξοπλισμός χρειάζεται γιά το packet radio?
Γιά απλή χρήση σε ταχύτητα 1200 bps στά VHF υπάρχουν αρκετοί συνδυασμοί συσκευών. Οι απλούστεροι, που προσφέρονται γιά μιά πρώτη εμπειρία με το packet radio, είναι οι εξής: α. Eνα τερματικό ή Η/Υ που τρέχει πρόγραμμα τερματικού Eνα κοινό TNC (PK-88, PK-232, KAM, KPC-2, TNC-2) Eνας πομποδέκτης VHF-FM Μιά κεραία κατακόρυφης πόλωσης β. Eνας Η/Υ IBM PC συμβατός Eνα ειδικό modem τύπου Baycom (χαμηλού κόστους) Το ειδικό πρόγραμμα επικοινωνίας της Baycom Eνας πομποδέκτης VHF-FM Μιά κεραία κατακόρυφης πόλωσης γ. Eνας Η/Υ IBM PC συμβατός Μιά ειδική κάρτα SCC (π.χ DRSI ή USCC) Το ειδικό software που δίνει ο κατασκευαστής της κάρτας Eνας πομποδέκτης VHF-FM Μιά κεραία κατακόρυφης πόλωσης δ. (Μόνο για λήψη) Ένας Η/Υ IBM 80386 ή συμβατός Το πρόγραμμα "PKTMON" του Powel Jalocha Το interface που χρησιμοποιείται και με το HAMCOM Ένας δέκτης HF και/ή VHF (scanner) Η αντίστοιχη κεραία ε. Να περιμένει μέχρι να φτάσει στην Ελλάδα το νέο ολοκληρωμένο σύστημα της TASCO, το οποίο αναφέρεται στη συνέχεια. Τα συνήθη προγράμματα τερματικού (Telix, Procomm Plus, Windows Terminal, Unicom κλπ) είναι προσανατολισμένα σε επικοινωνίες μέσω του επιλεγόμενου τηλεφωνικού δικτύου με modem με αποτέλεσμα να έχουν πολλές δυνατότητες που δεν είναι χρήσιμες στο packet radio, όπως τηλεφωνικό κατάλογο κλπ. ενώ τους λείπουν άλλες που σχετίζονται με την καλύτερη αξιοποίηση του TNC. Αν κάποιος θέλει αυξημένες ευκολίες, υπάρχουν ειδικά προγράμματα εξομοίωσης τερματικού προσανατολισμένα στην χρήση TNC με δυνατότητα μεταφοράς αρχείων, πολλά παράθυρα κ.α.(TPK, AGW, Paket, YAPP). Γιά συμμετοχή σε δίκτυα TCP/IP η απλούστερη λύση είναι το πρόγραμμα NOS.EXE του Phil Karn (KA9Q) σε μιά από τις πολλές παρΆλλαγές του, σε συνδυασμό με ένα TNC σε διαμόρφωση KISS, μιά κάρτα USCC/DRSI ή ένα modem τύπου Baycom. Γιά ταχύτητες 9600 bps χρειάζεται ένα TNC ή κάρτα DRSI/USCC πού να υποστηρίζει το συγκεκριμένο πρωτόκολλο επικοινωνίας των G3RUH/K9NG και ένας κατάλληλος πομποδέκτης. Πολύ λίγοι πομποδέκτες (π.χ. το TEKK και το D4-10 της Kantronics γιά τους 430 MHz καθώς και το Alinco DR-1200TH γιά τους 144 MHz) είναι άμεσα χρησιμοποιήσιμοι. Αρκετά μοντέλα πομποδεκτών VHF και UHF FM μπορούν να χρησιμοποιηθούν μετά από επέμβαση στο εσωτερικό τους, πράγμα που μειώνει την εμπορική τους αξία και ακυρώνει την εγγύηση του κατασκευαστή. Πρόσφατα η TASCO παρουσίασε ένα νέο πομποδέκτη UHF με ενσωματωμένο TNC, το DTR- 192, γιά το οποίο ο Μάνος SV1IW αναφέρει: > ... καλυπτειαπό 430-450 MHz Έχει 10W και ολες σχεδον τις > ευκολιες που Έχει ένα οποιοδηποτε αλλο, μνημες, scanning, 2 VFO > κλπ. Μοναδικη εξωτερικη διαφορααπό Έναν αλλο πομποδεκτη ειναι > οτι στην μεση και δεξια ακριβως επανωαπό το βισμα του μικροφωνου > Έχει ένα μικρο βισμα RS-232 ιδιο με αυτό του bus mouse οπου > συνδεεται ο Η/Υ και επανωαπό αυτό μια σειρα λαμπακια (4) που > αντιστοιχουν στο DCD, STA, CON, MBO του ενσωματωμενου TNC που > υποστηριζει 1200/9600 bps... Ειδικός εξοπλισμός απαιτείται γιά υψηλότερες ταχύτητες ή δορυφορικές επικοινωνίες. Περισσότερες πληροφορίες γι'αυτό το θέμα μπορεί κανείς να βρεί στο κείμενο "Equipment Options for Medium to High-Speed Packet" του Barry McLarnon, VE3JF, το οποίο διατίθεται με ανώνυμο ftp από το host "hydra.carleton.ca".1.5 Μπορεί να χρησιμοποιηθεί το packet στα HF (βραχέα)?
Το packet radio στα βραχέα είναι διαδεδομένο και συνήθως χρησιμοποιούνται ταχύτητες 300 bps. Δεν είναι πολύ εύχρηστο, όπως στα VHF, αλλά εξυπηρετεί πολύ την διακίνηση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και bulletin ανάμεσα σε διάφορες χώρες. Ο πομποδέκτης πρέπει να είναι SSB και να έχει μεγάλη ακρίβεια συντονισμού και σταθερότητα συχνότητος (αυτό ισχύει γενικά γιά όλα τα ψηφιακά συστήματα HF). Γενικά στα HF μεταδίδονται μικρότερα πακέτα, γύρω στους 64 χαρακτήρες το καθένα, ώστε να ελαχιστοποιείται η απώλεια πληροφορίας από παρεμβολές. Επίσης απαιτείται μέση έως υψηλή ισχύς (150W τουλάχιστον), ιδίως στις χαμηλές συχνότητες, και κατευθυνόμενες κεραίες. Άλλα ψηφιακά συστήματα επικοινωνίας (PACTOR, AMTOR, Clover II) είναι καλύτερα προσαρμοσμένα στις συνθήκες που επικρατούν στα HF. Σε μικρό βαθμό χρησιμοποιούνται τα 1200 bps με πομποδέκτες FM στην μπάντα των 10m (29.250 kHz). Κατά καιρούς δοκιμάστηκε και η μετάδοση 1200 baud με διαμόρφωση BPSK στους 14, 18 και 21 MHz, αλλά δεν έχει καθιερωθεί διότι οι νομοθεσίες πολλών χωρών (περιλαμβανομένων των Η.Π.Α.) έχουν περιορισμό ως πρός την μέγιστη ταχύτητα μεταδόσεως κάτω από τους 29 MHz στα 300 baud.1.6 Τι είναι το TNC?
Το TNC είναι μια ηλεκτρονική συσκευή που αποτελείται από ένα μικροεπεξεργαστή (συνήθως Z-80) με τα αναγκαία περιφερειακά κυκλώματα (RAM, EPROM, SIO κλπ), ο οποίος ελέγχει μιά ασύγχρονη θύρα RS-232 και μιά (τουλάχιστον) σύγχρονη σειριακή θύρα HDLC στην οποία συνδέεται ένα modem. Με το κατάλληλο πρόγραμμα στην ROM του μπορεί να αποτελέσει έναν απλό τερματικό κόμβο σε ένα δίκτυο packet radio. Δέχεται εντολές από τον χειριστή από την ασύγχρονη πόρτα μέσω ενός τερματικού ή Η/Υ. Μιά καλή περιγραφή της δομής και λειτουργίας ενός TNC υπάρχει στο τεύχος Αυγούστου 1985 του QST.1.7 Ποιά είδη TNC υπάρχουν?
Τα πρώτα TNC με σχετικά μοντέρνα σχεδίαση (δεύτερης γενεάς) ήταν τα TNC-2 της TAPR. Αυτά βασίζονται στο Z-80 και 8440 (Z-80SIO) και έχουν ενσωματωμένο modem 1200 bps για VHF. Με άδεια της TAPR παράγονται από διάφορους κατασκευαστές και γιά εμπορικούς χρήστες. Δοκιμάστηκαν και για τακτικές στρατιωτικές επικοινωνίες στις επιχειρήσεις στον Περσικό το 1991 από τις Ε.Δ. των Η.Π.Α. Διάφοροι κατασκευαστές έφτιαξαν βελτιωμένες εκδόσεις με ενσωματωμένο mailbox, διπλές σύγχρονες θύρες κλπ. Τα περισσότερα από αυτά δεν είναι απόλυτα συμβατά με το TNC-2 με αποτέλεσμα να μην μπορούν να χρησιμοποιήσουν εξειδικευμένες EPROM που βγαίνουν γι'αυτό. Κάποια μοντέρνα TNC, ενώ παραμένουν συμβατά με το TNC-2, έχουν κατασκευασθεί με ολοκληρωμένα κυκλώματα χαμηλής κατανάλωσης (CMOS). Αυτά είναι ιδιαίτερα κατάλληλα για φορητή χρήση (Micropower, Tiny-2 κλπ). Υπάρχουν επίσης και τα multimode TNC όπως το PK-232 και το KAM τα οποία υποστηρίζουν και τα διάφορα πρωτόκολλα επικοινωνίας που χρησιμοποιούνται στα βραχέα (AMTOR, RTTY, PACTOR κλπ). Αυτά είναι σχετικά ακριβά άν πρόκειται να χρησιμοποιηθούν μόνο γιά packet radio, είναι όμως μιά καλή επιλογή γιά όσους ενδιαφέρονται για τα άλλα ψηφιακά συστήματα που υποστηρίζουν. Τύπος Κατασκευαστής Χαρακτηριστικά ------------------------------------------------------------ PK-87 AEA Old version of PK-88 PK-88 AEA 300/1200 bps, mailbox, KISS PCB-88 AEA PK-88 on a PC ISA bus card PK-90 AEA Commercial grade with encryption PK-232 AEA Multimode, mailbox, KISS PK-232CT AEA Commercial version of OK-232 PK-12 AEA 1200 bps, low power PK-900 AEA Advanced multimode, 2 ports PK-96 AEA 1200/9600 bps DSP-1232 AEA 1 port TNC, DSP modem, multimode DSP-2232 AEA 2 ports TNC, DSP modem, multimode KPC-2 Kantronics 1200 bps (obsolete) KPC-3 Kantronics 1200 bps, low power KAM Kantronics Multimode, mailbox, KISS, KANODE KPC-2400 Kantronics 1200/2400 bps KPC-4 Kantronics 2x1200 bps, KANODE KPC-9612 Kantronics 1200 bps + 9600 bps, KISS, KANODE SPRINT Siskin 9600 bps hi-speed TNC-2 clone, GPS support MFJ-1270 MFJ TNC-2 clone MFJ-1276 MFJ 1200/300 bps + PACTOR MFJ-1278 MFJ Multimode TNC-2 (TAPR) 1200 bps (various models) TNC-220 PacCom 1200/300 bps (No KISS mode) Tiny-2 PacCom 1200 bps, mini TNC-2 clone, 9600 bps option Sprint-2 PacCom High speed packet controllers, TNC-2 comp. Data Engine Kantronics V.40 based, can run TCP/IP (JNOS40), BPQ DPK-9600 DRSI 9600 bps, 10 MHz TNC-2 clone1.8 Τι διαμόρφωση και modem χρησιμοποιούνται στο packet radio?
Στις χαμηλές ταχύτητες (1200 bps) στα VHF/UHF χρησιμοποιείται βασικά η μέθοδος AFSK, σύμφωνα με την οποία διαμορφώνουμε ένα φέρον ακουστικής συχνότητας με τα data και με αυτό διαμορφώνουμε με FM τον πομποδέκτη, σαν να μιλούσαμε στο μικρόφωνο. Στα HF και σε ταχύτητα 300 bps ακολουθούμε την ίδια πρακτική, με την διαφορά ότι, επειδή ο πομποδέκτης είναι SSB, παράγεται τελικά ένα συνεχές σήμα RF που Έναλλάσσεται μεταξύ δύο συχνοτήτων, όπως ακριβώς και στο RTTY. Αυτή η μέθοδος λέγεται, ως γνωστόν, FSK. Στα VHF/UHF πάλι και σε ταχύτητα 9600 Bps χρησιμοποιείται η μέθοδος FSK σύμφωνα με το πρωτόκολλο K9NG/G3RUH, παρακάμπτοντας τις βαθμίδες χαμηλής συχνότητας του πομποδέκτη. Στον πίνακα που ακολουθεί δίνονται τα κυριότερα πρωτόκολλα μέσης και χαμηλής ταχύτητας: Όνομα Ταχύτητα Σύστημα Χρήση packet radio ----------------------------------------------------------------- Bell 202 1200 bps AFSK 29MHz, VHF, UHF Bell 103 300 bps FSK HF DRSI M-24 2400 bps DPSK (περιορισμένη) Kantronics 2400 2400 bps QPSK (περιορισμένη) MFJ-1278T 2400 bps BPSK (περιορισμένη - XR-2123) HAPN-4800 4800 bps (τοπικά στην Β. Αμερική) K9NG 9600 bps FSK VHF, UHF G3RUH 9600 bps FSK VHF, UHF WA4DSY 56 kbps 28 MHz "radio" modem1.9 Μπορώ να χρησιμοποιήσω το τηλεφωνικό μου modem γιά packet radio?
Γενικά όχι. Τα τηλεφωνικά modem έχουν ενσωματωμένη τη λογική που απαιτείται για χρήση του επιλεγόμενου τηλεφωνικού δικτύου με αποτέλεσμα να μην προσφέρονται για σύνδεση με πομποδέκτη. Είναι ίσως δυνατή η χρήση των πολύ παλιών modem Bell 103 που δεν τηλεφωνούσαν αυτόματα αλλά ο χρήστης έπρεπε να χρησιμοποιήσει μια τηλεφωνική συσκευή, και πάλι όμως μετά από σχετική επέμβαση στο κύκλωμα και σε συνδυασμό με το πρόγραμμα Baycom. Γενικά η προσαρμογή ενός τηλεφωνικού modem στο packet radio είναι ασύμφορη, αφού με ελάχιστο κόστος μπορεί κανείς να κατασκευάσει ένα modem Bell-202 (1200 bps) βασισμένο στα ολοκληρωμένα κυκλώματα LSI AM-7910 ή TCM-3105.1.10 Μπορώ να χρησιμοποιήσω το παλαιό μου home computer στο packet radio?
Εφ'όσον υπάρχει ένα TNC, κάθε παλαιό computer (Spectrum, Atari, Dragon, Amstrad κλπ) μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν τερματικό του TNC αρκεί να έχει τις ακόλουθες δυνατότητες: α. Σειριακή θύρα επικοινωνίας RS-232 ή συμβατή β. Αξιοπρεπές πληκτρολόγιο (όχι μεμβράνες, λαστιχένια κουμπάκια κλπ). γ. ένα πρόγραμμα τερματικού (terminal emmulator).1.11 Τι είναι το digipeater?
Είναι ένας κόμβος σε ένα δίκτυο packet radio πού δέχεται να επανεκπέμψει τα πακέτα που λαμβάνει, όταν του ζητηθεί, αυξάνοντας έτσι την απόσταση που μπορούν να επικοινωνήσουν δύο σταθμοί, ειδικά όταν η άμεση επικοινωνία περιορίζεται από το ανάγλυφο της γης. Σχεδόν όλα τα TNC έχουν αυτή τη δυνατότητα, που ενεργοποιείται ή απενεργοποιείται κατά βούληση.1.12 Τι είναι οι κάρτες SCC?
Πρόκειται για κάρτες κατάλληλες για το IBM-PC και τα συμβατά που δίνουν στον Η/Υ την δυνατότητα να παράγει το σύγχρονο σειριακό σήμα (HDLC, NRZI) που απαιτείται για το packet radio. Οι περισσότερες χρησιμοποιούν το ολοκληρωμένο Z-8530 το οποίο δίνει δύο ανεξάρτητες εξόδους. Συνήθως ενσωματώνουν και το modem. Οι γνωστότερες στην Ελλάδα είναι οι κάρτες PC*PA της DRSI (Digital Radio Systems, Inc.) οι οποίες έχουν και ενσωματωμένο κύκλωμα χρονισμού (clock generator, Z-8536) καθώς και η USCC της γερμανικής Baycom. Τύπος Κατασκευαστής Χαρακτηριστικά ----------------------------------------------- PCPA Type 1 DRSI 1x1200 bps + 1xRS-232 PCPA Type 2 DRSI 2x1200 bps PCPA Type 3 DRSI 2xRS-232 PCPA-12*96 DRSI 1x1200 + 1x9600 bps USCC Baycom 1xRS-232 + 1x300/1200 + 1x1200 + 1x9600 bps HAPN HAPN 1x1200 bps + 1xTTL, watchdog PI PI2 1χ1200 bps, 1 high speed (DMA), Συνεργάζεται με modem 56kbps WA4DSY. Eagle Opto-SCC (Kit) 4 opto-isolated Ports, no modem. RLC-100 Thor 2 or 4 TTL ports Gracillis 1x1200 bps + 1 high speed (9k6, 56k)1.13 Μπορώ να χρησιμοποιήσω την COMx θύρα του PC αντί να αγοράσω TNC?
Ναι, υπάρχει η δυνατότητα να παραχθεί το ψηφιακό σήμα με ειδικό πρόγραμμα (Baycom) από το PC. Το ψηφιακό σήμα παράγεται στο DTR, ενώ το CTS χρησιμοποιείται σαν είσοδος και το RTS γιά ενεργοποίηση του πομπού. Εξωτερικά συνδέομε ένα ένα απλό modem 1200 bps χαμηλού κόστους που τροφοδοτείται από το PC. Το αρχικό σχέδιο είναι με το ολοκληρωμένο TCM-3105 της Texas Instruments αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί και το modem με το AM-7910 που περιγράφεται σε παλαιότερες εκδόσεις του ARRL Handbook. Η δυνατότητα αυτή υπάρχει και με το NOS του KA9Q, για το οποίο διατίθεται ειδικός driver (AX25.COM).1.14 Τι σημαίνει KISS?
Πρόκειται για τα αρχικά της φράσης: "Keep It Simple, Stupid", με την οποία τονίζεται η σημασία της απλότητας στον τεχνικό σχεδιασμό. Στην περίπτωση του TNC εννοεί μία ειδική μέθοδο λειτουργίας που μεταφέρει τις περισσότερες λειτουργίες του TNC στο συνεργαζόμενο Η/Υ, αφήνοντας στο TNC μόνο τη λειτουργία σύνταξης και εκπομπής πλαισίων HDLC από τα δεδομένα που λαμβάνει από την ασύγχρονη θύρα και αντίστροφα. Το πρωτόκολλο KISS αναπτύχθηκε αρχικά από τον Mike Chepponis, K3MC σε EPROM για το TNC-2. Σκοπός του ήταν να υποκαταστήσουν με το TNC τις κάρτες SCC πού ήταν τότε δυσεύρετες και πολύ ακριβές. Σε μερικά TNC (KAM, PK-232, PK-88) η λειτουργία αυτή είναι ήδη διαθέσιμη, σε άλλα όμως (π.χ. TNC-220) πρέπει να αλλάξει το firmware (EPROM). Πολλά προγράμματα packet radio, με σημαντικότερα το G8BPQ και το NOS, καθώς και τα δορυφορικά PB και PG, απαιτούν το TNC να είναι σε διαμόρφωση KISS. Μια σειρά από EPROM με τον κώδικα KISS (JKISS, KISS220, Multidrop KISS) διανέμονται με το πρόγραμμα BPQ.1.15 Ποιες είναι οι παράμετροι επικοινωνίας με KISS TNC?
Το πρωτόκολλο KISS προβλέπει μια διαδικασία ελέγχου του TNC από το πρόγραμμα με το οποίο συνεργάζεται. Αυτό γίνεται με ειδικά "πακέτα" που περιέχουν εντολές. Οι λεπτομέρειες περιγράφονται στο άρθρο των M. Chepponis και P. Karn (βλέπε βιβλιογραφία). Οι αριθμοί που αντιστοιχούν σε κάθε παράμετρο είναι οι ακόλουθοι (οι αριθμοί μεταξύ 10 ($0A) και 254 ($FE) δεν υποστηρίζονται από όλα τα TNC) $00 (0) Data frame $01 (1) TxDelay in 10ms units $02 (2) P in range 0-255 $03 (3) SlotTime in 10ms units $04 (4) TXtail in 10ms units $05 (5) FullDuplex flag, 0=half duplex $06 (6) SetHardware, hardware specific $07 (7) TxMute $08 (8) DTR $09 (9) RTS $0A (10) Speed $0B (11) EndDelay $0C (12) Group $0D (13) Idle $0E (14) Min $0F (15) Maxkey $10 (16) Wait $81 (129) Down $82 (130) Up $83 (131) Blind $FE (254) Return-2 $FF (255) Return to command mode (exit KISS)1.16 Τι ακριβώς είναι τα DWAIT, PERSIST, SLOTTIME?
Πρόκειται για παραμέτρους που καθορίζουν πόσο γρήγορα ένας σταθμός μπορεί να εκπέμψει όταν το κανάλι είναι ελεύθερο. Γενικά ή πρόσβαση γίνεται με την μέθοδο CSMA (Carrier Sense Multiple Access) που σημαίνει ότι μπορούν πολλοί σταθμοί να χρησιμοποιούν το κανάλι με βάση τις ενδείξεις του CD (carrier detect). Υπάρχουν δύο μέθοδοι, το παραδοσιακό "1-Persist" και το νεότερο στατιστικό σύστημα "P- Persist". Όταν χρησιμοποιείται το 1-Persist, τότε έχει σημασία η παράμετρος DWAIT, η οποία καθορίζει πόσο χρόνο περιμένει το TNC από την στιγμή που θα βρει ελεύθερο κανάλι για να εκπέμψει. Τα digipeaters (τα πραγματικά digipeaters, όχι τα nodes) έχουν άμεση προτεραιότητα και εκπέμπουν αμέσως διότι δεν κάνουν retries. Το εγχειρίδιο της AEA προτείνει σταθμοί με πολύ traffic να έχουν κάπως μεγαλύτερο χρόνο αναμονής για να μην μονοπωλούν το δίκτυο: ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΧΡΟΝΟΣ DWAIT ---------------------------------------- Digipeaters 0 ms Απλοί χρήστες 160 ms (default) PBBS 320 ms File transfer 480 ms ΠΡΟΣΟΧΗ: Συχνά διάφοροι συνάδελφοι προτείνουν το node ή το PBBS να έχει μικρότερο DWAIT από τους απλούς χρήστες. Μάλιστα επεκτείνουν το λάθος και στο σύστημα P-persist βάζοντας μεγαλύτερο persist (βλέπε παρακάτω). Αυτό είναι σοβαρό λάθος και έχει άσχημες επιπτώσεις στην σταθερότητα του δικτύου. Σταθμοί που στέλνουν πολλά και μεγάλα πακέτα πρέπει να έχουν μικρότερη προτεραιότητα. Το σύστημα P-persist μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την απόδοση σε ένα κανάλι, αρκεί όλοι οι σταθμοί να το χρησιμοποιούν, διαφορετικά αδικεί όσους το χρησιμοποιούν σε όφελος όσων το αγνοούν. Το σύστημα αυτό λειτουργεί ως εξής: Όταν ο σταθμός θέλει να εκπέμψει, περιμένει να ελευθερωθεί το κανάλι. Τότε παράγει ένα τυχαίο αριθμό μεταξύ 0 και 255. Αν αυτός είναι μικρότερος από το PERSIST, τότε ενεργοποιεί το PTT και εκπέμπει μετάαπό χρόνο TXDELAY όλα τα data που έχει στο buffer. Διαφορετικά περιμένει επί χρόνο SLOTTIME και επαναλαμβάνει τη διαδικασία. Μία λογική τιμή για το slottime είναι η μέση διάρκεια του πακέτου αυξημένη κατά το TXDELAY. Σε ένα δίκτυο με P-persist CSMA πρέπει όλοι οι σταθμοί να έχουν τις ίδιες τιμές στις παραμέτρους τους. Τα πακέτα ανήκουν σε όλο το δίκτυο και δεν διακρίνονται σε πακέτα του PBBS, σε πακέτα του Node και σε πακέτα των απλών χρηστών. Μια λογική τιμή για το PERSIST είναι γύρω στο 64, που υποθέτει ότι το κανάλι χρησιμοποιείται από 4 σταθμούς.1.17 Τι διαφέρουν τα modem 9600 bps των K9NG και G3RUH?
Η μία διαφορά είναι ότι το G3RUH έχει δυνατότητες full duplex, με την προϋπόθεση ότι οδηγείται από αντίστοιχο software. Το K9NG είναι κατάλληλο μόνο για simplex. Η δεύτερη αφορά τον τρόπο παραγωγής της κυματομορφής. Το modem K9NG παράγει την κυματομορφή διαμόρφωσης του πομποδέκτη περνώντας το ψηφιακό σήμα των 9600 bps από ένα σύστημα φίλτρων audio. Το modem G3RUH έχει αποθηκευμένες σε EPROM τις απαιτούμενες κυματομορφές, επιλέγει την κατάλληλη με ένα σύστημα DPLL (ψηφιακό PLL), και την οδηγεί σε ένα DAC (digital-to-analog converter). Πρόκειται για μια τεχνική Direct Digital Synthsis (DDS). Μεταξύ τους τα δύο συστήματα έχουν σημαντικό βαθμό συμβατότητας.
Αρχή.
Ο όρος "Πρωτόκολλο" στις ψηφιακές επικοινωνίες σημαίνει ένα σύνολο από
κανόνες, αμοιβαία αποδεκτούς, που επιτρέπουν σε δύο ψηφιακά συστήματα
(υπολογιστές, routers, μικροελεγκτές, τερματικά, modem κ.λ.π.) να
επικοινωνούν μεταξύ τους. Σαν παραδείγματα αναφέρονται το πρωτόκολλο
AX.25 (packet radio), το πρωτόκολλο G3RUH (9600 bps packet radio modem),
το RS-232 (σειριακές θύρες) κ.α.
Ο Διεθνής Οργανισμός Προτύπων (ISO) προσπάθησε στην δεκαετία του '80 να
τυποποιήσει την πληθώρα πρωτοκόλλων επικοινωνίας. Η προσπάθεια αυτή είχε πολύ
μικρή επιτυχία, αλλά προέκυψε κάτι θετικό, η κατάταξη των διαφόρων πρωτοκόλλων
επικοινωνίας στα 7 επίπεδα OSI (OSI Layers). Περιληπτικά η κατάταξη είναι η
ακόλουθη:
Layer 1 (Physical): Τα ηλεκτρικά χαρακτηριστικά του συστήματος (τάσεις,
ρεύματα, συχνότητες, συνδέσεις κλπ)
Layer 2 (Data Link): Τα πρωτόκολλα διασύνδεσης γειτονικών κόμβων (IEEE
820.3 ethernet, token ring, AX.25/HDLC, MNP-5 κλπ).
Layer 3 (Network): Τα πρωτόκολλα μεταγωγής πακέτων πάνω σε ένα δίκτυο που
αποτελείται από επιμέρους φυσικά δίκτυα, συνδεόμΈνα
με routers ή packet switches (X.25, NET/ROM L3, IP,
ROSE, TEXNET).
Layer 4 (Transport): Τα πρωτόκολλα που εξασφαλίζουν μιά αξιόπιστη λογική
σύνδεση μεταξύ των δύο ακραίων κόμβων (TCP, UDP,
NET/ROM L4).
Layer 5 (Session - Σύνοδος)
Layer 6 (Presentation - Παρουσίαση): Μετατροπή αλφαβήτου, κρυπτογράφηση
και αποκρυπτογράφηση δεδομένων κλπ.
Layer 7 (Application - Εφαρμογή)
Τα πρωτόκολλα επιπέδου 1 και 2 ονομάζονται "χαμηλού επιπέδου" και υλοποιούνται
κατά μεγάλο μέρος στο hardware. Τα πρωτόκολλα επιπέδου 3 και 4 ονομάζονται
μέσου επιπέδου και συχνά ενσωματώνονται στο λειτουργικό σύστημα του υπολογιστή.
Τα επίπεδα 5,6 και 7 αφορούν τις εφαρμογές (PBBS, e-mail, μεταφορά αρχείων,
chat κλπ) και μπορούν να είναι ανεξάρτητα προγράμματα εφαρμογών.
Είναι η διασύνδεση, με διαφανή τρόπο, ψηφιακών συστημάτων που ανήκουν σε
διαφορετικά φυσικά δίκτυα κατά τέτοιο τρόπο που να φαίνονται σαν τμήματα ενός
ευρύτερου δικτύου (Διαδικτύου).
Στην ορολογία ISO/OSI "πλαίσιο" είναι ένα πακέτο ψηφιακής πληροφορίας (μια
ακολουθία δυαδικών ψηφίων) όπως μεταφέρεται πάνω σε ένα φυσικό δίκτυο επιπέδου
2. "Πακέτο" είναι ένα πακέτο πληροφορίας στο οποίο έχουν ενσωματωθεί επαρκείς
οδηγίες για την μεταγωγή του σε ένα περιβάλλον διαδικτύου. Συνήθως ένα "πακέτο"
μεταδίδεται μέ ένα ή περισσότερα "πλαίσια" (encapsulation).
Μιά διαφοροποίηση στην ορολογία αυτή εμφανίζεται στην βιβλιογραφία του TCP/IP,
σύμφωνα με την οποία "packet" σημαίνει το πακέτο όπως μεταφέρεται πάνω στο
φυσικό δίκτυο και το μπλοκ πληροφορίας που διαχειρίζεται το επίπεδο διαδικτύου
(IP) ονομάζεται "datagram".
Είναι μιά διάταξη που ενισχύει και επανεκπέμπει τα σήματα σε ένα δίκτυο.
Λειτουργεί σε επίπεδο 1, παρόμοια μέ ένα αναμεταδότη φωνής. Στην ορολογία του
packet radio διακρίνουμε απλά repeater που αναμεταδίδουν το διαμορφωμένο σήμα
audio και "bit regenerators" που αποδιαμορφώνουν πλήρως το ψηφιακό σήμα και
επαναδιαμορφώνουν ένα δεύτερο πομποδέκτη. Τα απλά repeater προσφέρονται μόνο
γιά σήματα AFSK ενώ τα bit regenerator μπορούν να χρησιμοποιηθούν με κάθε είδος
διαμόρφωσης (FSK, AFSK, PSK).
Είναι μιά διάταξη που λειτουργεί σε επίπεδο 2 και επιτρέπει τον διαχωρισμό ενός
φυσικού δικτύου σε τμήματα και την μετάδοση των πλαισίων μεταξύ τους, όταν αυτό
είναι αναγκαίο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα γέφυρας είναι το γνωστό μας
digipeater. Το πρωτόκολλο KA-node που συναντάται στα TNC της Kantronics
αποτελεί μιά εξελιγμένη μορφή γέφυρας.
Είναι μιά διάταξη που συνδέει διαφορετικά φυσικά δίκτυα, πιθανώς διαφορετικής
τεχνολογίας, σε επίπεδο 3 και κάνει μεταγωγή πακέτων μεταξύ τους, υλοποιώντας
την ιδέα της Διαδικτύωσης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ένα TNC-2 με NET/ROM που
κάνει μεταγωγή ανάμεσα στη σύγχρονη (HDLC) και την ασύγχρονη (NRS) πόρτα.
Επίσης ένα PC πού τρέχει KA9Q NOS με τις δύο πόρτες μιάς κάρτας DRSI και δύο
πομποδέκτες.
Το AX.25 είναι το πλέον συνηθισμένο πρωτόκολλο δικτύωσης στο packet radio.
Αναπτύχθηκε από ραδιοερασιτέχνες και επειδή είναι public domain χρησιμοποιείται
και από πολλά επαγγελματικά και στρατιωτικά δίκτυα. Σήμερα χρησιμοποιείται η
έκδοση 2 του πρωτοκόλλου αυτόύ που περιγράφεται σε σχετικό βιβλίο του T.L.Fox,
WB7JFI που εκδόθηκε από την A.R.R.L.
Το AX.25 βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στο πρωτόκολλο HDLC/LAPB που αποτελεί τμήμα
των προδιαγραφών X.25 της CCITT καλύπτοντας το επίπεδο OSI 2 (Χαρακτηριστικό
δίκτυο τεχνολογίας X.25 στην Ελλάδα είναι το HellasPack του Ο.Τ.Ε.).
Φυσικά έχει υποστεί τροποποιήσεις και προσθήκες που το κάνουν κατάλληλο γιά
εφαρμογές ασύρματης επικοινωνίας, όπως η χρήση των διακριτικών κλήσης αντί
αριθμών, η χρήση ψηφιακών αναμεταδοτών (digipeaters), και η εκπομπή beacon.
Από τεχνική άποψη το AX.25, όπως και όλα τα παράγωγα του HDLC είναι πρωτόκολλο
"bit oriented", δηλαδή μέσα στο πλαίσιο δεν διατηρούνται τα όρια των αρχικών
bytes αλλά πρόκειται γιά μιά ακολουθία από bits που κωδικοποιούνται σύμφωνα με
την μέθοδο NRZI ή NRZ-S (το λογικό 0 προκαλεί Άλλαγή από 0->1 ή 1->0 ενώ το
λογικό 1 δεν προκαλεί Άλλαγή), με αποτέλεσμα να μην έχει σημασία ποιός τόνος
χρησιμοποιείται γιά Mark και ποιός για Space ή αν ο πομποδέκτης είναι σε LSB ή
USB. Η ακολουθία 01111110 χρησιμοποιείται γιά σήμανση της έναρξης και του
τέλους ενός πλαισίου και δεν εμφανίζεται ποτέ μέσα στο πλαίσιο. Αν στα δεδομένα
που μεταδίδονται εμφανισθεί η ακολουθία 11111 τότε αυτή εκπέμπεται σαν 111110,
άσχετα αν ακολουθεί 1 ή 0. Η διαδικασία αυτή που αναστρέφεται κατά την λήψη
λέγεται "bit stuffing".
Γιά την υλοποίησή του το HDLC/AX.25 απαιτεί ειδικά ολοκληρωμένα κυκλώματα
σειριακής επικοινωνίας όπως τα Z-80SIO, 85(C)30, Intel 8273, WD-1933 κ.α.
ΕνΆλλακτικά μπορεί να παραχθεί ψηφίο πρός ψηφίο από ένα μικροεπεξεργαστή (Η
μέθοδος αυτή ακολουθείται από τα Baycom και PMP καθώς και από τα TNC της
Kantronics (KAM, KPC-2 κλπ).
Περιληπτικά τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα του AX.25 συνοψίζονται ως εξής: Τα θετικά στοιχεία του AX.25 είναι τα ακόλουθα: α. Χρησιμοποιεί σαν διευθύνσεις κόμβων τα διακριτικά κλήσης (callsign) απλοποιώντας την αναγνώριση των σταθμών. β. Επιτρέπει σε πολλούς κόμβους να μοιράζονται το ίδιο κανάλι. γ. Υλοποιείται με κοινά ολοκληρωμένα κυκλώματα της αγοράς. Τα αρνητικά του σημεία είναι: α. Επειδή είναι bit oriented δεν προσφέρεται για τεχνικές forward error correction (FEC - βλέπε AMTOR στο μέρος 6). β. Δεν λειτουργεί ικανοποιητικά όταν δεν υπάρχει επικοινωνία ανάμεσα σε όλους τους κόμβους ενός δικτύου. γ. Απαιτεί τα πλαίσια να λαμβάνονται με την σειρά, με αποτέλεσμα να μην είναι εύκολη η εφαρμογή ενός αλγορίθμου "παραθύρου" (window). δ. Δεν έχει επαρκή πρόβλεψη γιά χαρακτηρισμό του πρωτοκόλλου επιπέδου 3 πού "κάθεται" πάνω από το AX.25 όταν ξεκινάει μιά σύνδεση (SABM frames). ε. Οι σχετικά αδύνατοι σταθμοί δεν μπορούν να επιβιώσουν σε ένα κανάλι που μονοπωλούν μερικοί αλιγάτορες (σταθμοί με ισχυρό σήμα, ανεβασμένο persist, αλλά κακή λήψη). ζ. Όταν αυξάνεται το μέγεθος του δικτύου, οι δυσκολίες αυξάνονται με ταχύτερο ρυθμό ("does not scale up well").
To AX.25 δεν είναι πρόγραμμα Η/Υ. Δεν είναι BBS ούτε εφαρμογή ηλεκτρονικού
ταχυδρομείου. Υπάρχουν εφαρμογές BBS, mailbox και ηλεκτρονικού ταχυδρομείου
φτιαγμένες ειδικά γιά δίκτυα AX.25, αλλά δεν καθορίζονται από την προδιαγραφή
AX.25.
Είναι ένα πρωτόκολλο διαδικτύωσης που αναπτύχθηκε από τους Ron Raikes WA8DED
και Mike Busch W6IXU (Software 2000, Inc.) γιά το TNC-2 και επιτρέπει την
διαδικτύωση δικτύων packet radio πού έχουν κάποιους κοινούς κόμβους. Δεν είναι
συμβατό μέ πολλές τεχνολογίες δικτύου διότι στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στα
χαρακτηριστικά του AX.25 και κατά συνέπεια μπορεί να χρησιμοποιηθεί σχεδόν
αποκλειστικά με δίκτυα AX.25. Είναι αρκετά απλό, ώστε να μπορεί να χωρέσει σε
32 Kbyte μνήμης ενός TNC-2. Έχει επίσης μεταφερθεί σε IBM-PC συμβατά σαν τμήμα
διαφόρων προγραμμάτων (G8BPQ, KA9Q/NOS, MSYS).
Αν στο TNC μας έχομε το firmware (EPROM) αυτό, τότε η επικοινωνία με το PC δεν
γίνεται με τις αρχικές εντολές του TNC αλλά με ένα άλλο group εντολών (Host
Mode) που αρχίζουν με τον χαρακτήρα ESC (Escape). Στην περίπτωση αυτή μπορούμε
να χρησιμοποιήσουμε ένα εξειδικευμένο πρόγραμμα τερματικού όπως το THS του P.
Heinrich, HB9CVV.
Με χρήση TNC-2 και NET/ROM μπορούν να κατασκευασθούν αυτόνομα συστήματα που μπορούν να εγκατασταθούν σε απομακρυσμένα ψηλά σημεία και να πετυχαίνουν (δια)δικτύωση των τοπικών ραδιοερασιτεχνικών δικτύων. Ακολουθεί ένας πίνακας με τα nodes που λειτουργούν στην Ελλάδα.
-------------------------------------------------------------- NR ID CALLSIGN TYPE QTH LOC QRG -------------------------------------------------------------- AETOS J43VAB TN Mt.Aetos 144.675 AQONDE SV3AQO-2 ATHGAT J41VAA TN Mt.Penteli 144.675 ATHINA SV1AWL-12 BPQ Athens 144.675 ATHNDE J41UAA TN Mt.Penteli 435.650 ATHNET SV1UY-7 NOS Athens NRS AWLBBS SV1AWL-1 BPQ Athens 144.675 AWLNDE SV1AWL-2 ? Athens 144.675 BBSDIG J41VAB-2 TN Athens 144.700 BBSNDE SV1BKN-12 BPQ Voula (Athens) 144.700 DOLIAN J43VAA TN Doliana 144.675 433.650 KM18UA SV1XV-12 BPQ Athens KM18UA 144.625 430.550 LAMIA1 SV2CMG-1 BPQ Lamia LAMIA3 SV2CMG-3 ? LAMIA8 SV2CMG-8 BPQ Lamia LARBBS SV4AMW-1 BPQ Larisa LARISA SV4AMW-12 BPQ Larisa LESBO J48UAB TN Lesvos Is. LESBOS J48VAB TN Lesvos Is. MACEDO SV2JL-12 BPQ Salonica MAKEDO SV2JL-1 BPQ Salonica NDUAQO SV3AQO-2 PILGAT J44VAA TN Mt.Pilion PILNDE J44UAA TN Mt.Pilion RAAGBB SV1SV-1 BPQ Athens 144.700 433.650 438.150 RAAG SV1SV-12 BPQ Athens 144.700 433.650 438.150 RAAS SV2SER-1 Serrai PATNET SV3AQO-12 Patrai SERRE SV2BWI-1 Serrai SERRES J42VAS Serrai TCPNDE SV1UY-12 MSYS Athens 433.650 TCPNET SV0FL-12 NOS Patras 144.675 VERMIO SV2VER TN Mt.Vermion VITSI J42VAC TN Mt.Vitsi VOULA SV1BKN-1 BPQ Voula (Athens) 144.700 ZANTE J48VAA TN Zante Is. --------------------------------------------------------------
Πρόκειται γιά την δυνατότητα του NET/ROM να χρησιμοποιεί και γραμμές ασύγχρονης
σειριακής επικοινωνίας αντί γιά δίκτυα AX.25. Χρησιμοποιείται λίγο, κυρίως γιά
ενσύρματη διασύνδεση δύο TNC. Επίσης στις Η.Π.Α. το χρησιμοποιούν γιά
διασύνδεση ραδιοερασιτεχνικών δικτύων πάνω από ενσύρματα τηλεπικοινωνιακά
κυκλώματα.
Κάθε κόμβος σε ένα δίκτυο NET/ROM χαρακτηρίζεται από ένα ζευγάρι διευθύνσεων,
που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ενΆλλακτικά γιά αναφορά σε αυτόν. Η μία είναι το
διακριτικό κλήσης του κόμβου, π.χ. "SV1SV-12", "J43VAA" κλπ και η άλλη είναι
ένα μνημονικό αποτελούμενο από 1..6 χαρακτήρες (node alias), π.χ. "DOLIAN",
"TCPNDE". Αυτά μπορούμε να τα δούμε αν συνδεθούμε σε ένα κόμβο TheNet και
δώσουμε την εντολή "N".
Αν το πρώτο ψηφίο του node alias είναι "#", τότε αυτό δεν εμφανίζεται στους
πίνακες κόμβων αν δεν ζητηθεί, ώστε να μειώνεται ο φόρτος του δικτύου. Σε
κόμβους TheNet μπορούμε να δούμε και αυτόύς τους κόμβους με την εντολή "N * *".
Παράλληλα, το NET/ROM μεταφέρει και το διακριτικό κλήσης του σταθμού που
συνδέθηκε αρχικά στο δίκτυο NET/ROM με απλή σύνδεση ΑΧ.25, ώστε να
χρησιμοποιηθεί σαν login σε κάποιο PBBS, DX Cluster κλπ.
Πρόκειται γιά μιά έκδοση public domain του NET/ROM γιά TNC-2 από την γερμανική
Nord-Link. Οι αρχικοί συγγραφείς του NET/ROM θεωρούν ότι ο κώδικας του TheNet
είναι απλή αντιγραφή του NET/ROM. Σημαντική είναι η έκδοση TheNet-X1 από τον
G8KBB η οποία περιέχει ένα IP-router και δυνατότητα προσθήκης ενός τηλεμετρικού
συστήματος για το εύρος της διαμόρφωσης, όλα σε μιά EPROM 27C512. Στην Ελλάδα
χρησιμοποιείται στους περισσότερους αυτόνομους κόμβους του δικτύου NET/ROM.
Το BPQ είναι ένα "packet switch" το οποίο έχει την μορφή device driver για το
MSDOS. Αναπτύσσεται από τον John Wiseman, G8BPQ. Επιτρέπει την μεταγωγή πακέτων
AX.25 ανάμεσα σε πολλές φυσικές θύρες (κάρτες SCC, TNC σε KISS) και σε διάφορες
εφαρμογές που τρέχουν ταυτόχρονα με το DESQview ή πλέον και με MS-Windows.
Επίσης κάνει το PC ένα πλήρη κόμβο NET/ROM και KA-node. Η χρήση του είναι
σχετικά περίπλοκη λόγω ελλείψεως οργανωμένου εγχειριδίου αλλά λύνει πολλά
προβλήματα σε όσους έχουν πολλές συνδέσεις packet radio. Ανάμεσα σε εφαρμογές
συμβατές με το BPQ είναι το BBS του F6FBB, το NOS, το YAPPB, το Packet Cluster, το
ARES/Data κ.α. Παράλληλα πολλές μικρές εφαρμογές αναπτύσσονται συνεχώς για το BPQ.
Η πρόσφατη έκδοση 4.08 είναι συμβατή και με Microsoft Windows 3.1, αν και
δεν έχουν αναπτυχθεί ακόμα σχετικές εφαρμογές. Υπάρχει επίσης έκδοση γιά το
TNC Data Engine της Kantronics.
Πρόκειται γιά μιά βελτίωση της Kantronics στο κλασσικό σύστημα με digipeaters.
Σύμφωνα με αυτό η επιβεβαιώσεις λήψεως δεν ανταλλάσσονται μεταξύ των ακραίων
σταθμών αλλά ανάμεσα σε γειτονικούς σταθμούς. Με τον τρόπο αυτό μειώνεται ο
φόρτος του δικτύου από απώλειες πλαισίων.
Πρόκειται γιά πρωτόκολλο διαδικτύωσης που ανέπτυξε η Texas Packet Radio Society
(TPRS). Συνδυάζεται με ειδικούς Network Control Processors (NCP) που είναι
συσκευές παρόμοιες με TNC αλλά με δύο σύγχρονες θύρες. Οι χρήστες συνδέονται
στη μιά θύρα στα 1200 bps VHF και τα NCP επικοινωνούν μεταξύ τους στα 9600 bps
UHF.
Το δίκτυο περιλαμβάνει εφαρμογή ενός στοιχειώδους ηλεκτρονικού ταχυδρομείου
και μία εφαρμογή καιρού (Weather Server).
Το ROSE είναι ένα πρωτόκολλο δικτύωσης που βασίζεται στο CCITT X.25 γιά την μεταγωγή πακέτων πάνω σε ειδικούς κόμβους (packet switches), ακριβώς όπως και το δημόσια ψηφιακά δίκτυα (HellasPack κλπ). Στην ουσία είναι η υλοποίηση του layer 3 από το X.25 πρωτόκολλο της CCITT στο packet. Οι κόμβοι χαρακτηρίζονται από αριθμητικές διευθύνσεις και υπάρχουν σταικοί πίνακες μεταγωγής πακέτων.
Αναπτύχθηκε γιά την RATS (Radio Amateur Telecommunications Society) από τον
T.A. Moulton, W2VY. Πρός το παρόν υποστηρίζει τα εξής TNC: TNC-2, TNC-200,
Tiny-2, Micropower-2, TNC-320, PK-80, PK-88, MFJ-1280, MFJ-1278
Στις τελευταίες εκδόσεις περιλαμβάνεται αναμετάδοση UI frames για την
μεταφορά πακέτων IP και beacon του APRS.
Ο όρος είναι τα αρχικά του "Demand Assigned Multiple Access" και είναι μιά
βελτίωση στο AX.25 που χρησιμοποιούν οι Γερμανοί ραδιοερασιτέχνες στους
κόμβους. Η πλήρης περιγραφή είναι CSMA-DAMA. Σύμφωνα με το πρωτόκολλο αυτό
κάθε σταθμός που πρέπει να επικοινωνήσει με τον κόμβο, πρέπει να "ερωτηθεί"
προηγουμένως. Με τον τρόπο αυτό αντιμετωπίζεται σε σημαντικό ποσοστό το
πρόβλημα "hidden transmitter", που οφείλεται στο ότι ο κόμβος λόγω της θέσης
του έχει πολύ μεγαλύτερη γεωγραφική κάλυψη από ότι ο καθένας από τους άλλους
σταθμούς, με αποτέλεσμα οι υπόλοιποι σταθμοί να αλληλοπαρεμβάλλονται στην
προσπάθεια να επικοινωνήσουν με τον κόμβο. Αναλυτική περιγραφή υπάρχει στο
σχετικό άρθρο του D.J. Schmidt, DK4EG. Τα ακόλουθα προϊόντα είναι συμβατά με
κόμβους DAMA: "TheNetNode" (DAMA Master), "TheFirmware" (DAMA slave), "TFPCX",
"TFKISS", "Digicom", "Baycom", "Kantronics"
Το Flexible Net δημιουργήθηκε και δουλεύει στην Γερμανία με σκοπό να
βελτιώσει τις πολλές αδυναμίες του Net/Rom.
Υλοποιείται ή σε MS-DOS ή στον Rhein-Main Net Controller (RMNC) που είναι
ένα 6809 σύστημα που είναι modular και μπορεί να περιλαμβάνει πολλούς
τέτοιους controlers κατασκευασμένους σε μορφή κάρτας σε ένα "backplane".
Σε σχέση με τους κόμβους του Net/Rom έχει τα παρακάτω πλεονεκτήματα.
Αυτόματη ρύθμιση όλων των παραμέτρων του AX.25 (Εκτώς του TXDelay) ανάλογα
με την κίνηση του δικτύου. Αυτόματο routing που θυμάται την προέλευση
κάθε σταθμού και τέλος πλήρη εκμετάλλευση του πρωτοκόλλου DAMA.
Οι εφαρμογές που έχει είναι
1. Host mode για σύνδεση με κοινές εφαρμογές του Packet (BBS, DXclusters)
2. Ethernet emulator Για να χρησιμοποιήται το FLEXNET σαν πλατφόρμα
σύνδεσης LAN.
3. DOS Server Που δίνει πλήρες μακρινό έλεγχο του MS-Dos.
3. Convers Που είναι η μεταφορά του γνωστού προγράμματος Ping-Pong, Convers.
Δυστυχώς όλες οι οδηγίες του είναι στην γερμανική γλώσσα με αποτέλεσμα
την δύσκολη εφαρμογή του σε μη γερμανόφωνες περιοχές.
Αρχή.
Eίναι μιά ομάδα πρωτοκόλλων (IP, ICMP, TCP, UDP, ARP) που αναφέρονται στα επίπεδα OSI 3 και 4. Αναπτύχθηκαν με χρηματοδότηση της κυβέρνησης των Η.Π.Α. γιά το στρατιωτικού ενδιαφέροντος δίκτυο ARPAnet ή "10-net", το οποίο δεν υφίσταται πλέον, αλλά καθιερώθηκαν σαν defacto standards σε όλα σχεδόν τα δίκτυα υπολογιστών, με κάποιες σημαντικές εξαιρέσεις. Χαρακτηρίζονται από απλότητα και ανεξαρτησία από την τεχνολογία του μέσου επικοινωνίας. Το Internet χρησιμοποιεί την τεχνολογία TCP/IP, καθώς και πολλά ανεξάρτητα δίκτυα εκτός Internet.
Τα διάφορα πρωτόκολλα που αποτελούν την οικογένεια TCP/IP περιγράφονται στα ειδικά κείμΈνα RFC (Request For Comments) τα οποία είναι διαθέσιμα on-line στο Internet και σε CD-ROM. Π.χ. το RFC-822 περιγράφει πως πρέπει να είναι η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου σε ένα δίκτυο TCP/IP. Υπάρχει εκτεταμένη βιβλιογραφία γιά το TCP/IP, αλλά δύο βιβλία συνιστώνται ιδιαίτερα, το "Δίκτυα Υπολογιστών" του Andrew Tanenbaum και ο πρώτος τόμος της σειράς "Internetworking with TCP/IP" του Douglas Comer.
Το TCP/IP δεν είναι το NOS του KA9Q, ούτε το BSD Unix ούτε κανένα άλλο πρόγραμμα συστήματος ή εφαρμογής. Επίσης το TCP/IP δεν είναι ταυτόσημο με το Internet ή με κάποιο άλλο δίκτυο. Το TCP/IP δεν είναι σύστημα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, μεταφοράς αρχείων ή BBS, αν και υπάρχουν τέτοιες εφαρμογές και πρωτόκολλα με εξειδίκευση γιά δίκτυα TCP/IP.
Ο Douglas Comer γράφει σχετικά:
> It is important to understand that: *TCP is a communication protocol, > not a piece of software*. The difference between a protocol and the > software that implements it is analogous to the difference between > the definition of a programming language and a compiler... People > encounter TCP software much more frequently than they encounter the > protocol specifcation, so it is natural to think of a particular > implementation as the standard. Nevertheless, the reader should try > to distinguish between the two.
Τo TCP/IP είχε από την αρχή σχεδιαστεί ώστε να μπορεί να χρησιμοποιεί και ασύρματα δίκτυα. Οι ραδιοερασιτέχνες εκμεταλλεύτηκαν την δυνατότητα αυτή αρκετά νωρίς. Πρώτος ο Dave Mills, W3HCF, συνέδεσε TNC σε LSI-11 "fuzzball" (DEC PDP-11 που χρησιμοποιούσαν στο ARPAnet για router), γύρω στο 1983 και έστλνε πακέτα IP σε inconnect (UI) πλαίσια AX.25.
Το 1984 ο Phil Karn (KA9Q), πρότεινε η ανάπτυξη των ραδιοερασιτεχνικών δικτύων packet radio να βασισθεί στα πρωτόκολλα της οικογένειας αυτής. Η πρόταση αυτή άρχισε να υλοποιείται σαν ενΆλλακτική των παραδοσιακών δικτύων, που βασίζονται στο πρωτόκολλο NET/ROM, και οδήγησε στην δημιουργία του AMPRnet. Μεγάλη ώθηση έδωσε η ανάπτυξη από τον Phil Karn του προγράμματος NET.EXE το οποίο επέτρεπε σε ένα IBM-PC συμβατό να τρέχει τα πρωτόκολλα της οικογένειας TCP/IP σε συνεργασία με ένα TNC σε KISS mode.
Σημαντική είναι και η συμβολή του Brian Kantor (WB6CYT), ο οποίος μπόρεσε, όταν αυτό ήταν ακόμα εφικτό, να δεσμεύσει πάνω από 16 εκατομμύρια διευθύνσεις του Internet για χρήση από τους ερασιτέχνες, του Mike Chepponis, K3MC, που έγραψε τον κώδικα KISS γιά το TNC-2 και του Bdale Garbee, N3EUG, που έγραψε το πρώτο πρόγραμμα ανάγνωσης ηλεκτρονικού ταχυδρομείου συμβατό με το NET.
Στην Ελλάδα οι πρώτοι που ασχολήθηκαν συστηματικά ήταν οι SV1RD, SV8RV και
SV1AAW το 1989. [ Αν κάποιος θίγεται γιατί λείπει το όνομά του από την λίστα
ας στείλει mail και θα το βάλω, hi ]. Από το καλοκαίρι του 1992 το δίκτυο ATHNET
λειτουργεί σε συχνότητα 144.625 kHz στην Αθήνα και την Θεσσαλονίκη, όπου
υπάρχει και καλή σύνδεση με το υπόλοιπο Internet μέσω του δικτύου FORTH
Επίσης λειτουργεί και στην Πάτρα.
Πρόκειται γιά ένα πρόγραμμα για IBM-PC, Amiga, Unix, MacIntosh και μερικά άλλα συστήματα που υλοποιεί τα πρωτόκολλα της ομάδας TCP/IP καθώς και το NET/ROM και ένα απλό σύστημα PBBS. Στην βασική μορφή του αναπτύχθηκε από τον Phil Karn KA9Q και πολλοί ραδιοερασιτέχνες πρόσθεσαν διάφορα τμήματα αργότερα. Χρησιμοποιείται κυρίως γιά πρόσβαση σε ραδιοερασιτεχνικά δίκτυα TCP/IP. Μετατρέπει τον Η/Υ σε πλήρη κόμβο του δικτύου.
Το NOS στην πραγματικότητα είναι ένα πλήρες λειτουργικό σύστημα με δυνατότητα multitasking το οποίο φορτώνεται πάνω από το DOS. Το DOS χρησιμοποιείται πλέον μόνο γιά πρόσβαση στο δίσκο, ενώ το NOS αναλαμβάνει τον έλεγχο των επικοινωνιών, οθόνης, πληκτρολογίου κλπ. Με τον τρόπο αυτό επιτρέπει στο σύστημά μας να γίνει ένας πλήρης κόμβος του δικτύου με δυνατότητα εξυπηρέτησης εισερχομένων κλήσεων.
Παράλληλα με τις δυνατότητες αυτές, το NOS επιτρέπει την συμμετοχή σε ένα παραδοσιακό δίκτυο packet radio με TNC's, PBBS, NET/ROM κλπ, άν και δεν έχει το εξελιγμένο user interface των νέων προγραμμάτων αυτής της κατηγορίας με παράθυρα, ποντίκι κλπ.
To NET/ROM έχει ένα αδιαμφισβήτητο πλεονέκτημα, που ήταν ακόμα σημαντικότερο στα μέσα της δεκαετίας του '80. Αυτό είναι ότι μπορεί να ενσωματωθεί σε ένα φθηνό TNC-2 και να δώσει ένα διαδίκτυο χαμηλού αρχικού κόστους. Έχει όμως σοβαρότατα μειονεκτήματα τα οποία, σε γενικές γραμμές είναι τα ακόλουθα:
* Έχει περιορισμένο πεδίο διευθύνσεων κόμβων, που δεν είναι μοναδικές, δηλ. μπορεί να υπάρχει κόμβος "ATHGAT" στην Ελλάδα και άλλος κόμβος με το ίδιο όνομα στην Γερμανία ή τις Η.Π.Α. * Έχει περιορισμένο ορίζοντα, δηλ επιτρέπει την διασύνδεση δικτύων μέχρι 5-6 άλματα συνήθως, μέσω του μηχανισμού "link quality". Δεν είναι δυνατή η παγκόσμια διασύνδεση με το πρωτόκολλο αυτό. * Προϋποθέτει ότι το επίπεδο 2 χρησιμοποιεί το AX.25, με αποτέλεσμα να είναι πολύ δύσκολη έως αδύνατη η προέκταση ενός δικτύου NET/ROM πάνω από δίκτυα διαφορετικής τεχνολογίας (π.χ. ethernet, PPP κ.α.). Αυτή η επέκταση έγινε δυνατή με το NRS γιά σειριακές ασύγχρονες γραμμές και με τη βοήθεια του BPQ υπάρχει μιά δυνατότητα συνδέσεως κόμβων με Ethernet. * Μπορεί να συνεργαστεί μόνο με περιορισμένο αριθμό εφαρμογών, πού γράφτηκαν εξ αρχής για δίκτυα του τύπου αυτόύ, αποκλείοντας μεγάλο πλήθος έτοιμων εφαρμογών. Συγκριτικά το TCP/IP έχει τα ακόλουθα πλεονεκτήματα: * Επιβάλλει μιά οργάνωση διευθύνσεων δικτύων και κόμβων συγκεντρωτική και ταυτόχρονα αποκεντρωμένη που εξασφαλίζει μοναδικότητα. Παράλληλα διαχωρίζει την (αριθμητική) διεύθυνση από το όνομα του κόμβου. * Επιτρέπει απεριόριστη διαδικτύωση, που περιορίζεται μόνο από την καθυστέρηση μετάδοσης και τις επιπτώσεις της στις εφαρμογές. * Δεν κάνει υποθέσεις γιά την τεχνολογία δικτύωσης, με αποτέλεσμα να λειτουργεί ικανοποιητικά έως άψογα πάνω από δίκτυο κάθε τεχνολογίας, από ασύγχρονες σειριακές γραμμές μέχρι δίκτυα οπτικής ίνας. Μπορεί ακόμα να λειτουργεί πάνω από ένα δίκτυο NET/ROM, αν είναι ανάγκη. * Λόγω της μεγάλης διάδοσής του και της ενσωμάτωσής του στο λειτουργικό σύστημα Unix, υπάρχει τεράστιο πλήθος εφαρμογών διαθέσιμων μέσω ενός διαδικτύου TCP/IP. * Διευκολύνει την πρόσβαση στο μεγάλο πλήθος πληροφοριών που αφορούν τους ραδιοερασιτέχνες (κυρίως δορυφορικά, ψηφιακά, DX κ.α.) και είναι διαθέσιμες στο Interntet, το οποίο χρησιμοποιεί τα ίδια πρωτόκολλα επικοινωνίας.
Τέλος, το TCP/IP όταν χρησιμοποιείται σε δίκτυα AX.25 έχει την δυνατότητα να
χρησιμοποιεί πλαίσια μεγαλύτερα από 254 byte. Μπορεί κάλλιστα να χρησιμοποιεί
πλαίσια των 1500 byte, όπως π.χ. το Ethernet και το SLIP. Αυτή η δυνατότητα
μπορεί να βελτιώσει σημαντικά το ρυθμό μεταδόσεως σε επικοινωνίες που
μεταφέρονται αρχεία, π.χ. file transfer, ηλεκτρονικό ταχυδρομείο κλπ, αρκεί o
δίαυλος να έχει ένα ικανοπoιητικό επίπεδο αξιοπιστίας.
Το πλέον σημαντικό μειονέκτημα του TCP/IP είναι ότι απαιτεί μεγαλύτερη μνήμη και υπολογιστική ισχύ από ότι διαθέτει ένα κλασσικό TNC-2. Είναι δυνατή η προσθήκη του επιπέδου 3 μόνο (IP), όπως υλοποιείται από το TheNet-X1J (ένας κλώνος public domain του NET/ROM που χρησιμοποιείται στα περισσότερα ελληνικά nodes). Γιά τους λόγους αυτόύς συνήθως απαιτείται η ύπαρξη ενός Η/Υ, όχι μόνο στους τελικούς χρήστες αλλά και σε ενδιάμεσους κόμβους μεταγωγής πακέτων. Βέβαια νεότερα TNC όπως το Data Engine έχουν τη δυνατότητα να γίνουν πλήρεις κόμβοι TCP/IP, οπότε το πρόβλημα πλέον λύνεται σχετικά εύκολα.
Τα δίκτυα TCP/IP επίσης έχουν δύο άλλα σοβαρά προβλήματα γιά τα οποία δεν ευθύνεται το ίδιο το TCP/IP. Το ένα είναι η εύκολη πρόσβαση με το telnet σε διάφορα συστήματα Unix. Δυστυχώς το Unix και τα προγράμματα που τρέχουν σ'αυτό προϋποθέτουν την μετάδοση κάθε χαρακτήρα αμέσως μόλις πατηθεί το αντίστοιχο πλήκτρο και όχι ολόκληρης της γραμμής καθώς και echo κάθε χαρακτήρα από τον μακρινό κόμβο και όχι τοπικά, με αποτέλεσμα να επιβαρύνεται το δίκτυο υπερβολικά.
Το δεύτερο σοβαρό πρόβλημα είναι ότι το TCP/IP γίνεται θύμα της επιτυχίας του. Αυτό συμβαίνει διότι αφ'ενός οι εφαρμογές είναι εύχρηστες και "προκαλούν" τον χρήστη σε μεταφορά μεγάλων αρχείων κλπ. αφ'ετέρου αναπτύσσονται συνεχώς νέες εφαρμογές (WWW, gopher, Weis, IRC), ώστε το bandwidth να μην είναι ποτέ αρκετό να τις υποστηρίξει. Το πρόβλημα αυτό δεν εστιάζεται μόνο στα ασύρματα δίκτυα. Όλο το ελληνικό τμήμα του Internet (FORTHnet, Ariadne-t) πάσχει από απαράδεκτη ποιότητα στις συνδέσεις του με το εξωτερικό, με αποτέλεσμα μόνο το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο να λειτουργεί σχετικά καλά.
To Internet είναι το σύνολο των διασυνδεδεμένων δικτύων από όλο τον κόσμο που χρησιμοποιούν τα πρωτόκολλα της σουίτας TCP/IP γιά την μεταξύ τους επικοινωνία. Τα επιμέρους δίκτυα εξυπηρετούν διάφορους σκοπούς. Πολλά είναι εκπαιδευτικά, άλλα ερευνητικά, μερικά στρατιωτικά μη διαβαθμισμένα και μερικά ραδιοερασιτεχνικά. Πρόσφατα έχει επιτραπεί και η εμπορική χρήση του Internet, ή τουλάχιστον των τμημάτων του που δεν στηρίζονται σε κρατική επιδότηση.
Οι G. Malkin της FTP Software Inc. και A. Marine του SRI γράφουν:
> "The Internet is a large collection of networks (all of which run the > TCP/IP protocols) that are tied together so that users of any of the > networks can use the network services provided by TCP/IP to reach > users on any of the other networks. The Internet started with the > ARPANET, but now includes such networks as NSFNET, NYSERnet, and > thousands of others. There are other major wide area networks, such > as BITNET and DECnet networks, that are not based on the TCP/IP > protocols and are thus not part of the Internet. However, it is > possible to communicate between them and the Internet via electronic > mail because of mail gateways that act as "translators" between the > different network protocols involved.
Τα αρχικά σημαίνουν "AMateur Packet Radio NETwork" και είναι ένα από τα
δίκτυα του Internet που αποτελείται αποκλειστικά από κόμβους που
διαχειρίζονται ραδιοερασιτέχνες οι οποίοι πειραματίζονται με τα πρωτόκολλα
της οικογένειας TCP/IP σε περιβάλλον ασύρματου δικτύου. Επειδή οι
περισσότεροι κόμβοι του έχουν διευθύνσεις της σειράς 44.x.x.x συχνά
αναφέρεται και σαν "44-net" ή "δίκτυο 44".
Στόχοι του AMPRnet είναι: - Η ανάπτυξη ραδιοερασιτεχνικών δικτύων TCP/IP. - Η διασύνδεση όλων αυτών των δικτύων με ότι μέσα είναι διαθέσιμα. - Η διασύνδεση με τα υπόλοιπα δίκτυα που αποτελούν το Internet.
Το Amprnet είναι το πρώτο εφαρμοσμένο INTRANET, δηλαδή ένα δίκτυο βασισμένο στην τεχνολογία του Internet (tcp/ip), με προσεκτική και επιλεκτική διασύνδεση με το υπόλοιπο Internet, αλλά και καταφέρνοντας να δώσει παγκόσμια διασύνδεση στα Ραδιοερασιτεχνικά δίκτυα χρησιμοποιώντας το Internet σαν πλατφόρμα μεταφοράς, μία διασύνδεση καλύτερη αλλά και ταχύτερη από την επικοινωνία στα hf (store & forward) που χρησιμοποιείται ήδη ευρέως.
Συντονιστής σε παγκόσμιο επίπεδο είναι ο Brian Kantor,
{brian@nothing.ucsd.edu}. Στη χώρα μας συντονιστής είναι ο Δημήτρης Βαλάρης
SV1UY {sv1uy@sv1uy.ampr.org}.
Στο TCP/IP η διεύθυνση ενός κόμβου σε επίπεδο 3 (IP address) είναι ένας αριθμός 32 bit και είναι ανεξάρτητος από το διακριτικό κλήσεως του σταθμού. Οι αριθμητικές διευθύνσεις προέρχονται από το σύνολο των διαθέσιμων διευθύνσεων του Internet. Γενικά η διεύθυνση ενός κόμβου έχει άμεση σχέση με την τοπολογία του δικτύου, δηλαδή με την φυσική διασύνδεση των επιμέρους φυσικών δικτύων. Γιά διευκόλυνση οι διευθύνσεις γράφονται με τα 4 bytes σε δεκαδική μορφή χωρισμένα με τελείες, π.χ. "44.154.0.2", "143.233.1.1", "129.31.80.14" κλπ.
Τα διακριτικά κλήσης συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται στο επίπεδο 2 (link layer) όταν αυτό χρησιμοποιεί το πρωτόκολλο AX.25, κατά τα γνωστά, ώστε να παρέχεται η ταυτότητα των εκπεμπομένων πλαισίων σύμφωνα με τους εθνικούς και διεθνείς κανονισμούς ραδιοεπικοινωνιών. Η αντιστοίχηση μεταξύ των δύο διευθύνσεων γίνεται αυτόματα μέ ένα ειδικό πρωτόκολλο, το ARP (Address Resolution Protocol). Έτσι π.χ. η διεύθυνση "44.154.8.2" αντιστοιχίζεται στο "SV1XV-8", η "44.154.255.255" στο "QST-0" κλπ. Προτείνεται η χρήση του SSID "-8" γιά πόρτες που εκπέμπουν πακέτα IP.
Παράλληλα με τις αριθμητικές διευθύνσεις υπάρχουν και τα hostnames, δηλαδή τα λογικά ονόματα των κόμβων. Αυτά αποτελούνται από μιά σειρά λέξεων χωρισμένων από τελείες. Σημαντικότερη είναι η δεξιότερη λέξη (top level domain) και λιγότερο σημαντική η αριστερή (hostname). Παράδειγμα "sv1xv.ampr.org", "charon.er.usgs.gov" κλπ. Υπάρχει ένας περιορισμένος αριθμός από top level domains (gov, edu, mil, au, uk, gr, org κλπ) που αντιστοιχούν είτε στη χώρα που ευρίσκεται το δίκτυο, είτε στο ιδιοκτησιακό καθεστώς του δικτύου. Γενικά το hostname δεν έχει άμεση σχέση με τα τεχνικά χαρακτηριστικά του δικτύου, αλλά κυρίως με την διοικητική οργάνωσή του.
Στο ραδιοερασιτεχνικό δίκτυο AMPRnet οι διάφοροι κόμβοι, άσχετα αν
χρησιμοποιούν διευθύνσεις της σειράς 44.x.x.x ή διευθύνσεις κάποιου τοπικού
δικτύου, έχουν ονόματα της μορφής "
Η αντίστοιχηση ανάμεσα σε "hostname" και αριθμητική διεύθυνση δεν είναι
προφανής και γίνεται με βάση ένα παγκόσμιο αποκεντρωμένο και κατανεμημένο
σύστημα βάσης δεδομένων, το Domain Name Service ή DNS που χρησιμοποιεί τις
υπηρεσίες του δικτύου TCP/IP.
Η συμμετοχή στο AMPRnet είναι ανοικτή σε όλους τους αδειούχους
ραδιοερασιτέχνες. Γιά να πάρει κανείς μιά διεύθυνση πρέπει να επικοινωνήσει
με τον IP cordinator (συντονιστή) γιά την περιοχή του. Στην Ελλάδα πρέπει να
επικοινωνήσει με τον Δημήτρη SV1UY (sv1uy@sv1uy.ampr.org) και να του
δώσει τα εξής στοιχεία:
Σε απάντηση θα πάρει ένα hostname της μορφής "
Είναι το συνηθέστερο σύστημα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου για δίκτυα TCP/IP.
Είναι αρκετά απλό και εύχρηστο και επιτρέπει σύνδεση από τον αποστολέα στον
παραλήπτη, χωρίς ενδιάμεση αποθήκευση και επαναπροώθηση των μηνυμάτων, παρά
μόνο άν αυτό είναι αναγκαίο. Περιγράφεται στα RFC-821 και RFC-822. Πρόσφατα
επεκτάθηκε με τις προδιαγραφές MIME (Multipurpose Internet Mail Extensins)
ώστε να μπορεί να μεταφέρει εικόνες και σύντομα μηνύματα φωνής.
Είναι το πρωτόκολλο μεταφοράς bulletin (Usenet News) γιά δίκτυα TCP/IP. Τα
άρθρα οργανώνονται σε ομάδες με ιεραρχικό τρόπο ανάλογα με την θεματολογία
τους. Χάρη στο διαχωρισμό προσωπικού ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και bulletin
που υπάρχει στα δίκτυα TCP/IP, αυτά λειτουργούν πολύ πιό άνετα από τα
αντίστοιχα τύπου PBBS. Περιγράφεται στο RFC-977.
Το SMTP χρησιμοποιείται κυρίως για προσωπικά μηνύματα καθώς και γιά λίστες
διανομής ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Έχει δύο κύρια πλεονεκτήματα ως πρός το
PBBS:
Το NNTP χρησιμοποιεί την ίδια λογική με το PBBS, αυτή του πλημμυρίσματος. Το
πλεονέκτημά του έγκειται στο ότι λειτουργεί με οργανωμένα "newsgroups", και ο
καθένας μπορεί να διαλέξει σε ποιό ή ποιά θα στείλει ένα bulletin καθώς και
σε ποιά θα ψάξει να βρεί bulletins που τον ενδιαφέρουν. Tα newsgroups δεν
δημιουργούνται αυθαίρετα, αλλά μετά από συζήτηση και τα ονόματά τους δεν
περιορίζονται στα 6 γράμματα.
Επίσης το Usenet/NNTP επιτρέπει τα ίδια άρθρα να ανήκουν σε περισσότερα από
ένα newsgroups (crossposting) έτσι δεν χρειάζεται το ίδιο άρθρο να σταλεί 2
φορές γιά να εμφανιστεί στο "PACKET @EU" και στο "DRSI @EU", θα μπορούσε να
σταλεί μιά φορά και να ανήκει στα group "alt.radio.digital" και
"rec.radio.amateur.digital.misc".
Αυτό εξαρτάται σε κάποιο βαθμό από την περιοχή που βρίσκεσαι. Υπάρχουν δύο
δυνατότητες: Η μία είναι να συμμετέχεις στο τοπικό σου δίκτυο του AMPRnet, το
οποίο ίσως συνδέεται με το υπόλοιπο Internet, τουλάχιστον σε επίπεδο email. Η ενΆλλακτική λύση είναι η
χρήση ενός από τους ειδικούς gateways οι οποίοι είναι συστήματα PBBS που
τρέχουν σε Unix με το πρόγραμμα του N0ARY και με τη συνεργασία του Sysop
μπορούν να περάσουν μηνύματα ανάμεσα στα δύο δίκτυα.
Στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και στην Πάτρα υπάρχει η δυνατότητα αυτή και
παρέχεται από τις τοπικές ραδιοερασιτεχνικές ομάδες TCP/IP. Γενικά πρέπει να
αποφεύγεται κατάχρηση της υπηρεσίας αυτής, διότι μπορεί να προκαλέσει
χρηματική επιβάρυνση στο gateway, άν ο όγκος των διακινουμένων μηνυμάτων
είναι μεγάλος (αυτό συμβαίνει αν χρησιμοποιείς το e-mail γιά μεταφορά αρχείων
ή γραφτείς σε φλύαρες "mailing lists"). Επίσης πρέπει και ο ανταποκριτής μας
στο Internet να τηρεί στα μηνύματά του τους κανόνες του ραδιοερασιτεχνισμού
(όχι κερδοσκοπική χρήση, όχι άσχημη γλώσσα, όχι πολιτικολογίες). Σε πολλές
χώρες, όπως στην Μεγ. Βρετανία, μηνύματα γιά αγοραπωλησίες (4SALE) ή του
τύπου "σε παρακαλώ, πάρε τηλέφωνο τον Χ και πες του..." απαγορεύονται
αυστηρά, γιά τον λόγο αυτό πρέπει να προσέχουμε να μην εκθέτομε τους ξένους
συναδέλφους μας.
Ένα πρόσθετο πρόβλημα είναι ότι, γιά τεχνικούς λόγους, δεν είναι εύκολη η
αναμετάδοση των μηνυμάτων που προέρχονται από το AMPRnet στο δίκτυο PBBS. Ο
λόγος είναι ότι υπάρχει δυσκολία στη "μετατροπή" της διεύθυνσης του
αποστολέα, όταν αυτή δεν συμπίπτει με το διακριτικό κλήσης του, με αποτέλεσμα
αυτή να γίνεται αγνώριστη, μιά και μεταφέρονται μόνο οι 6 πρώτοι χαρακτήρες.
Πρόβλημα που τελευταία έχει λυθεί μέσω του TNOS γιά Linux.
Είναι ένα πρωτόκολλο που επιτρέπει σε έναν υπολογιστή να γίνεται τερματικό
ενός άλλου, πάνω από ένα δίκτυο TCP/IP. Παρόμοιο πρωτόκολλο είναι και το
"rlogin" αλλά είναι προσαρμοσμένο στις απαιτήσεις συστημάτων Unix.
Πρόκειται γιά το συνηθέστερο πρωτόκολλο μεταφοράς αρχείων πάνω από δίκτυα
TCP/IP. Μάλιστα πρόσφατες εκδόσεις του NOS υποστηρίζουν μιά προσθήκη του
IW0CNB στο ftp που επιτρέπει να ξαναρχίσει η μετάδοση ενός αρχείου από το
σημείο που διακόπηκε η σύνδεση. Γενικά όμως διακοπές συνδέσεως στα δίκτυα
TCP/IP είναι πολύ σπανιότερες από ότι σε απλό AX.25.
Λεπτομέρειες γιά τα πρωτόκολλα εφαρμογών όπως το SMTP, to ftp, τα WWW
(Mosaic), Weis, Gopher, Archie κλπ. υπάρχουν διαθέσιμες στους διάφορους
οδηγούς γιά το Internet που κυκλοφορούν ακόμα και στα ελληνικά.
Ναι, πρόσφατα κυκλοφόρησε ο οδηγός "ETHRAX25.COM" που επιτρέπει πρόσβαση σε
ένα δίκτυο AX.25 από μιά σειριακή θύρα σε KISS ενώ στο WINSOCK.DLL
παρουσιάζεται σαν Ethernet. Δεν είναι η ιδανική λύση και έχει ακόμα αρκετά
bugs αλλά λειτουργεί ικανοποιητικά άν το δίκτυο δεν είναι προβληματικό. Ο
driver WINPKT.COM πρέπει επίσης να φορτώνεται μετά από το ETHRAX25.COM και
πριν ξεκινήσουν τα Windows. Πιστεύεται ότι σύντομα θα τροποποιηθεί το
WINSOCK.DLL ώστε να λαμβάνει υπόψιν του τα χαρακτηριστικά των ασύρματων
δικτύων (χαμηλές ταχύτητες, διευθύνσεις AX.25 κλπ). Ακολουθεί ένα παράδειγμα
με τις εντολές που έχω στο AUTOEXEC.BAT γιά να τρέχω το Mosaic και το Eudora
μέσα από τα Windows. Χρησιμοποιεί την σειριακή θύρα COM2:
Περισσότερα για το θέμα αυτό στην "Εισαγωγή για ασύρματα δίκτυα"
Αρχή.
Πρόκειται γιά ένα σύστημα στο οποίο μπορούν διάφοροι σταθμοί να
αφήνουν μηνύματα και άλλοι να τα διαβάζουν. Συχνά είναι ενσωματωμένο
στο TNC (KAM, PK-232, PK-88), αλλά μπορεί και να είναι εφαρμογή που
τρέχει σε ένα PC.
Ένα mailbox διατηρούν οι Ομάδες Έκτακτης Ανάγκης και ο SV1EM σε
συχνότητα 144.625 MHz με διακριτικό SV1EM-14. Υπάρχει επίσης το
SV1NQ-14 στο 144.650. Παράλληλα λειτουργούν και πολλά mailboxes
που εξυπηρετούν μόνο τον ιδιοκτήτη τους (SV1AJV-14, SV1OI-14 κλπ).
Το PBBS (Packet Bulletin Board System) είναι μιά εφαρμογή που μοιάζει
με το mailbox αλλά έχει αυξημένες δυνατότητες
προώθησης των μηνυμάτων σε άλλα παρόμοια συστήματα, ώστε να σχηματίζεται ένα
σύστημα μεταφοράς μηνυμάτων μέσω packet radio που να καλύπτει όλη την
υδρόγειο. Ο όρος χρησιμοποιείται επίσης γιά να περιγράψει το χρησιμοποιούμενο
πρωτόκολλο store and forward (αποθήκευση και προώθηση) όπως διατυπώθηκε από
τον Hank Oredson, W0RLI. Ο W0RLI έγραψε και το πρώτο PBBS γιά το
Xerox 820 (ένα παλιό σύστημα CP/M). Υπάρχουν διάφορα πακέτα PBBS, με
γνωστότερα τα F6FBB (μάλλον το καλύτερο PBBS, διαδεδομένο στην Ευρώπη),
MSYS (του WA8BXN με δυνατότητες TCP/IP, πολύ διαδεδομένο στις Η.Π.Α.),
W0RLI (Το πρώτο PBBS που καθόρισε και το πρωτόκολλο επικοινωνίας), AA4RE,
SV7AIZ κλπ. To KA9Q NOS, παρόλο που προορίζεται βασικά γιά δίκτυα TCP/IP,
έχει δυνατότητα αντΆλλαγής μηνυμάτων με το δίκτυο PBBS, αφού το mailbox
που προσέθεσε ο SM0RGV είναι συμβατό με το PBBS και μάλιστα στις τελευταίες
εκδόσεις έχει την δυνατότητα να κάνει συμπιεσμένο forwarding.
Ένα αξιόλογο σύστημα PBBS είναι αυτό του Bob Arasmith, N0ARY. Τρέχει
σε Unix μόνο (SunOS και Linux). Έχει πολλές δυνατότητες μεταξύ των
οποίων και mail gateway μεταξύ PBBS και Internet. Περισσότερες
πληροφορίες με e-mail: {bob@arasmith.com}
To PBBS μεταφέρει προσωπικά μηνύματα, πληροφοριακά δελτία (bulletins)
που αφορούν όλους τους ερασιτέχνες ή μεγάλες ομάδες τους καθώς και
"traffic", δηλαδή μηνύματα γιά άτομα εκτός του ραδιοερασιτεχνικού
δικτύου, που στη χώρα μας μπορεί να χρησιμοποιηθεί γιά καταστάσεις
έκτακτης ανάγκης.
Το δίκτυο PBBS είναι σήμερα πολύ ανεπτυγμένο. Υπάρχει πληθώρα τοπικών
BBS που συνδέονται μεταξύ τους στα VHF/UHF ενώ πολλές έχουν και
διεθνείς διασυνδέσεις μέσω HF. Παράλληλα έχουν αναπτυχθεί και ορισμένα
προγράμματα τερματικού γιά τον χρήστη του συστήματος που αυτόματοποιούν
πολλούς χειρισμούς διότι έχουν κάποια εξειδίκευση προς τα συστήματα PBBS.
Γνωστότερο είναι το TPK που συνεργάζεται με την PBBS του F6FBB. Στην
χώρα μας ένα παρόμοιο πρόγραμμα με αναβαθμισμένες δυνατότητες
αναπτύσσει ο SV2AGW. Τα προγράμματα αυτά εκμεταλλεύονται ορισμένες
εκπομπές του PBBS γιά να φτιάξουν τοπική λίστα μηνυμάτων, τα οποία
και μεταφέρουν αυτόματα όταν το ζητήσει ο χρήστης.
Δυστυχώς δεν υπήρχε πρόβλεψη στη σχεδίαση του συστήματος γιά
ένα τόσο μεγάλο δίκτυο με αποτέλεσμα αυτό να έχει υπερφορτωθεί και να
λειτουργεί οριακά. Επειδή δεν σχεδιάστηκε εξ αρχής γιά παγκόσμια κάλυψη,
έχει αρκετά προβλήματα τεχνικής φύσεως, τα οποία είναι δύσκολο να λυθούν
διότι η συγκεκριμένη τεχνολογία έχει φτάσει στά όρια της εξέλιξής της.
Τά κυριώτερα προβλήματα επικεντρώνονται όχι σε συγκεκριμένες
υλοποιήσεις αλλά στο ίδιο το πρωτόκολλο PBBS, γιά το οποίο έχουν
γίνει κατά καιρούς προτάσεις αναθεώρησης.
Σχεδόν κάθε τοπικό ραδιοερασιτεχνικό group έχει και από
ένα PBBS με αποτέλεσμα να είναι δύσκολη η καταγραφή όλων
και ενημέρωση της λίστας. Επίσης όλα σχεδόν τα συστήματα
που τρέχουν NOS (TCP/IP) έχουν και το PBBS διαθέσιμο.
Η ποικιλία εφαρμογών που αναπτύχθηκαν γιά δίκτυα TCP/IP είναι τεράστια.
Πολλές είναι εξειδικευμένες, μερικές όμως είναι γενικής χρήσεως. Οι
σπουδαιότερες είναι οι εξής
Λεπτομέρειες γιά τις εφαρμογές αυτές υπάρχουν στο μέρος 3.
Πρόκειται γιά ένα σύστημα πού δέχεται και μεταβιβάζει σε μικρό χρόνο σε όλους
τους συνδεδεμένους χρήστες καθώς και σε όλα τα όμοια συστήματα με τα οποία
συνδέεται μέσω packet radio σύντομα bulletins. Χρησιμοποιείται από τους
φανατικούς DXers γιά να ανακοινώνουν τα συμβαίνοντα στις περιοχές των HF. Τα
μηνύματα αυτόύ του είδους αποτελούνται από το διακριτικό κλήσης, τη συχνότητα
και τη διαμόρφωση του DX, την ημερομηνία και το όνομα αυτόύ που κάνει την
ανακοίνωση.
Το DX-Cluster γίνεται πολύ αποδοτικό όταν υπάρχουν πολλά τέτοια συστήματα
συνδεδεμένα μεταξύ τους και αρκετοί χρήστες. ένα τέτοιο σύστημα ξεκίνησε
και λειτουργεί με πρωτοβουλία της Ε.Ε.Ρ. στην Αθήνα με διακριτικό SV1SV-12
σε συχνότητες 433.650 και 144.700 kHz αλλά δεν συνδέεται, προς το παρόν,
με άλλα όμοια συστήματα. Στο BBS sv1aaw-1 (ATHNET) λειτουργεί σύνδεση με DX-Cluster
διασυνδεδεμένο με άλλα μέσω Βελγίου.
Το APRS (Automatic Packet Radio Reporting System) είναι ένα σύστημα
τηλεμετρικής μετάδοσης μέσω packet radio. Το σύστημα αυτό μπορεί να
συνεργαστεί με το δορυφορικό σύστημα προσδιορισμού θέσης GPS (Global
Positioning System) και να εμφανίζει τη θέση ενός κινητού σταθμού πάνω σε ένα
χάρτη στην οθόνη του Η/Υ. ΕνΆλλακτικά μπορεί να μεταδίδει άλλου είδους
στοιχεία (μετεωρολογικά κλπ).
Ο Τάσος SV1RD γράφει σχετικά:
Τα αρχικά σημαίνουν "Yet Another Packet Program". Βασικά ειναι ένα σχετικά
απλό πρόγραμμα τερματικού packet radio γιά τα IBM PC συμβατά. Μεταξύ των άλλων
δυνατοτήτων, έχει και την δυνατότητα μεταφοράς binary αρχείων, με επανέναρξη
αν διακοπεί η σύνδεση, και μεγάλο ρυθμό μετάδοσης δεδομένων. Το πρωτόκολλο που
χρησιμοποιεί το YAPP γιά μεταφορά αρχείων είναι αρκετά αποδοτικό και έχει
καθιερωθεί σαν defacto standard στα διάφορα συστήματα PBBS (π.χ F6FBB).
Έχει το σοβαρό ελάττωμα να "κλέβει" το κανάλι από τους άλλους χρήστες γιά
να πετύχει μεγάλο ρυθμό μετάδοσης, γιά τον λόγο αυτό δεν συνιστάται η
μεταφορά μεγάλων αρχείων με YAPP σε πολυσύχναστα κανάλια και σε ώρες αιχμής.
Πρόκειται γιά ένα πρόγραμμα πού επιτρέπει την διάσπαση ενός αρχείου σε
τμήματα ορισμένου μεγέθους και την κωδικοποίησή του ώστε να αποτελείται
μόνο από εκτυπώσιμους αλφαριθμητικούς χαρακτήρες, ώστε να μπορεί να σταλεί
σαν μιά σειρά μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Επιτρέπει επίσης την
ανασύνθεση του αρχικού μηνύματος, την αποστολή ειδικών μηνυμάτων με
διορθώσεις λαθών κλπ.
Είναι ένα ζευγάρι προγραμμάτων με παρόμοια χρήση με το 7plus, αλλά με
λιγότερες δυνατότητες. Ξεκίνησε σαν τμήμα της οικογένειας προγραμμάτων
UUCP γιά το Unix αλλά έτυχε ευρείας εφαρμογής σε όλα τα περιβάλλοντα.
Έχει το πλεονέκτημα ότι είναι διαθέσιμο σε κάθε είδους Η/Υ και
λειτουργικό σύστημα. Στο περιβάλλον MS-DOS υπάρχουν εκδόσεις που, ενώ
διατηρούν συμβατότητα με κάθε άλλο πρόγραμμα uuencode/uuecode, έχουν
και αυξημένες δυνατότητες τεμαχισμού αρχείων και ανίχνευσης λαθών.
Πρόκειται γιά ένα σύστημα Data Base (βάσης δεδομένων) στο περιβάλλον
MS-DOS προσαρμοσμένο στις ανάγκες των ραδιοερασιτεχνικών Ομάδων
Εκτακτης Ανάγκης. Είναι κατάλληλο γιά χρήση πάνω από ασύρματα δίκτυα
και είναι συμβατό με το G8BPQ. Αυτή τη στιγμή υπάρχει στην Ελλάδα
ένα δοκιμαστικό ARES/DATA στο σταθμό του Τάσου SV1RD, ο οποίος
γράφει σχετικά:
Το Lan Link είναι ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα ψηφιακών επικοινωνιών που
συνεργάζεται με τα TNC πολλαπλών συστημάτων όπως το KAM, το MFJ-1278
και το PK-232. Αναπτύχθηκε από τον Joe Kasser, G3ZCZ και είναι
shareware (κόστος $45 ή 30 αγγλικές λίρες). Επιτρέπει επικοινωνίες και
διαχείριση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου σε packet radio, AMTOR, RTTY,
CW, NAVTEX καθώς και δορυφορικές επικοινωνίες με microsats, AMSAT
Phase III (AO-10, AO-13), με το SAREX και το SARA. Διατίθεται με
ftp στο "ftp.ucsd.edu". Στην Ευρώπη αντιπροσωπεύεται από τον Terry
Dansey της ReadyCrest Ltd., PO Box 75, Chatham, Kent, ME5 9DL, England.
Τηλέφωνο: 0044-634-687168, FAX 0044-634-687178.
Αρχή.
Γενικά χρησιμοποιείται πολύ η διαμόρφωση φάσης (BPSK) με ταχύτητα 1200
bps, η οποία απαιτεί δέκτη SSB και ειδικό modem. Πολλές φορές
χρησιμοποιείται ο όρος "DPSK" (digital PSK) γιά να περιγράψει το ίδιο
σύστημα. Τέτοια σήματα στέλνουν οι εξής δορυφόροι: AO-16, WO-18, LO-19,
FO-20. Ο DO-17 (Dove) στέλνει 1200 baud AFSK που μπορεί να ληφθεί με
απλό TNC και δέκτη VHF/FM.
Οι νεώτεροι δορυφόροι (UO-22, KO-23, KO-25, POSAT) χρησιμοποιούν FSK
συμβατό με το πρωτόκολλο G3RUH γιά ταχύτητες 9600 bps.
BPSK στα 400 bps χρησιμοποιείται και γιά εκπομπές τηλεμετρίας από τους
δορυφόρους της σειράς AMSAT Phase III (AO-10, AO-13, Phase III-D).
Διότι κάνει αποδοτικότερη χρήση της ισχύος εκπομπής σε οριακές συνθήκες,
με την προϋπόθεση ότι ο πομποδέκτης είναι γραμμικός (SSB). Παράγεται
επίσης σχετικά εύκολα, με έναν ισοσταθμισμένο διαμορφωτή, ακριβώς όπως
το DSB. Ο James Miller, G3RUH, στο άρθρο του "Shape of bits to come"
εξηγεί με εκλαϊκευμένο τρόπο πολλές λεπτομέρειες σχετικές με το BPSK και
το FSK.
Υπάρχει το κλασσικό modem 400 bps (BPSK) του G3RUH και το αντίστοιχο
1200 bps της TAPR τα οποία συνεργάζονται με TNC-2. Τα TNC DSP-2232/1232
έχουν ενσωματωμένες τις δυνατότητες αυτές. Γιά τα 9600 bps, το modem
που χρησιμοποιείται στις επίγειες επικοινωνίες σε συνδυασμό με σύστημα
AFC (αυτόματο έλεγχο συχνότητος γιά αντιστάθμιση του doppler shift)
είναι ικανοποιητικό.
* WISP
* PE1CHL NET.EXE
* DISPLAY
Το MIR είναι ο ρωσσικός διαστημικός σταθμός που περιφέρεται γύρω από τη
γή εδώ και αρκετά χρόνια. Αρκετοί κοσμοναύτες που έμειναν στο MIR έχουν
ραδιοερασιτεχνική άδεια και έχουν πραγματοποιήσει επαφές στον ελεύθερο
χρόνο τους.
Το MIR έχει ένα μικρό AX.25 mailbox με 22 kbytes RAM το οποίο ακούει στο
διακριτικό R0MIR-1 (1200 baud AFSK) σε συχνότητα 145.550 Mhz και
επιτρέπει την πρόσβαση σε έναν το πολύ χρήστη. Η επικοινωνία πρέπει να
γίνεται χωρίς P-persistance αλλά με τον παλιό τρόπο και DWAIT=0, μόνο
αφού κάνει disconnect ο προηγούμενος σταθμός, όπως μπορεί να διαπιστωθεί
από τις εκπομπές του MIR.
Το πρωτόκολλο αυτό αναπτύχθηκε πρίν αρκετά χρόνια από την NASA και ήταν
η καλύτερη τεχνολογία της εποχής σε θέματα ανιχνεύσεως και διορθώσεως
λαθών. Ο Phil Karn, KA9Q, δίνει μιά συνοπτική περιγραφή:
- End of Part 5 -
Αρχή.
Πρόκειται γιά την παλαιότερη μέθοδο ψηφιακής ασύρματης επικοινωνίας
(εκτός του CW!). Χρησιμοποιεί γιά αναπαράσταση των χαρακτήρων τον κώδικα
ITA-2 ή Baudot όπου κάθε χαρακτήρας μεταδίδεται με 5 bits και 1.5
stop bit. Μπορεί να μεταδώσει κεφαλαία γράμματα, αριθμούς και μερικά
σημεία στίξεως. Δεν διαθέτει τεχνικές ανιχνεύσεως λαθών.
Γενικά το RTTY μεταδίδεται με διαμόρφωση συχνότητος (FSK) στά
HF και VHF. Γιά εκπομπή RTTY με AFSK έχει καθιερωθεί η συχνότητα
145.300 kHz.
Παραδοσιακά χρησιμοποιούνται τυποποιημένες ταχύτητες 45.45, 50,
75 και 100 baud και shifts 170, 425 και 850 Hz, καθώς και ποικιλία
άλλων μη τυποποιημένων συνδυασμών. Οι ραδιοερασιτέχνες γενικά
χρησιμοποιούν ταχύτητες μετάδοσης 45 και 50 baud και shift 170 Hz.
Μέχρι πρίν λίγα χρόνια το RTTY ήταν πολύ διαδεδομένο στα HF. Σήμερα
η χρήση του έχει περιορισθεί αρκετά και, εκτός από τους ραδιοερασιτέχνες,
υπάρχουν κυρίως μερικά δελτία καιρού και εκπομπές ειδησεογραφικών
πρακτορείων από τριτοκοσμικές χώρες. Επίσης χρησιμοποιείται εκτενώς
σε στρατιωτικά δίκτυα. Οι εκπομπές γίνονται σε shift 170 Hz, 425 Hz
και 850 Hz και με ταχύτητες 45, 50, 75 και 100 baud.
Το AMTOR είναι μιά εξελιγμένη μορφή ραδιοτηλετύπου που βασίζεται
στο σύστημα SITOR το οποίο χρησιμοποιείται στις επικοινωνίες
παρακτίων σταθμών με πλοία. Χρησιμοποιεί ένα ειδικό "αλφάβητο"
που επιτρέπει την ανίχνευση λαθών μεταδόσεως. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί
τόσο γιά αμφίπλευρες επικοινωνίες (ARQ), οπότε ο λήπτης ζητάει
επανάληψη γιά ότι δεν έλαβε, ή γιά εκπομπή "προς όλους" (FEC), οπότε
κάθε χαρακτήρας μεταδίδεται 2 φορές με μικρή χρονική καθυστέρηση
280 ms (time diversity reception). Το AMTOR έχει shift 170 Hz και
ταχύτητα μεταδόσεως 100 baud.
Πρόκειται γιά ένα νέο σύστημα επικοινωνίας που συνδυάζει
χαρακτηριστικά του AMTOR και του packet, ωστε αφ'ενός να
λειτουργεί ικανοποιητικά σε περιβάλλον HF και παράλληλα
να μπορεί να μεταδίδει το πλήρες αλφάβητο ASCII. Το σύστημα
αυτό πετυχαίνει και ένα βαθμό συμπίεσης σε κείμΈνα ASCII
με χρήση του κώδικα Huffman. Διατίθεται σε firmware για
τα multimode TNC (KAM, PK-232 κλπ) και σε πρόγραμμα για
IBM-PC (BMK-Multy) καθώς και σε αυτόνομη συσκευή PACTOR.
Το Pactor Level II χρησιμοποιεί 2 τόνους που απέχουν 200 Hz
και τα δεδομένα μεταδίδονται με ταχύτητα 100 ή 200 baud ώστε
να διέρχονται από ένα κρυσταλλικό φίλτρο εύρους 500 Hz.
Ανάλογα με τις συνθήκες επικοινωνίας το σύστημα προσαρμόζεται
και χρησιμοποιεί BPSK (2-PSK) με ταυτόχρονη εκπομπή σε δύο
συχνότητες, απλό D-BPSK σε μιά συχνότητα, D-QPSK (4-PSK) και
τέλος, με άριστες συνθήκες, D-QPSK (4-PSK) σε 200 baud (800 bps).
Πρόκειται γιά ένα αξιόλογο σύστημα ραδιοερασιτεχνικής επικοινωνίας
που χρησιμοποιεί ειδικές τεχνικές διαμορφώσεως με πολλά sub-carriers
και τεχνικές DSP (ψηφιακής επεξεργασίας σημάτων) γιά αξιόπιστη
επικοινωνία στα HF. Αναπτύχθηκε από τον Ray Petit, W7GHM σε συνεργασία
με την HAL Communications.
Υπάρχει μόνο με τη μορφή κάρτας γιά το IBM-PC,
η οποία είναι σχετικά ακριβή, και απαιτεί υψηλή σταθερότητα
συχνότητος από τον πομποδέκτη. Λόγω κόστους δεν έχει ευρεία διάδοση
και σταθμοί Clover βρίσκονται γύρω στο 14067 kHz.
Το Clover παρακολουθεί τις συνθήκες επικοινωνίας και ανάλογα
προσαρμόζεται σε μιά από τις παρακάτω μεθόδους διαμορφώσεως, οι
οποίες όλες διέρχονται από ένα φίλτρο IF 500 Hz.
Πρόκειται γιά συντομογραφία του όρου Golay-TOR και είναι ένα vέο
σύστημα που παρουσίασε η Kantronics για το KAM.
Χρησιμοποιεί ένα συνδυασμό τεχνικών διόρθωσης λαθών,
προσαρμογής της ταχύτητας εκπομπής και κώδικες διόρθωσης λαθών
που περιγράφονται στα στρατιωτικά κείμΈνα MIL-STD-188-141A
γιά να αυξήσει τις επιδόσεις στις δύσκολες συνθήκες των HF.
Προσπαθεί να επιτύχει ταχύτητα μετάδοσης 300 baud αλλά πέφτει
αυτόματα στα 200 baud και τελικά στά 100 baud άν οι συνθήκες
είναι άσχημες. Οι επιβεβαιώσεις από τον σταθμό που λαμβάνει
στέλνονται στα 100 baud.
a. Software
b. Hardware (decoders)
c. hardware (modems)
Αρχή.
End of text
3.10 Τι πρέπει να κάνω γιά να αποκτήσω διεύθυνση στο AMPRnet?
- Τοποθεσία του σταθμού
- Συχνότητα (αν θέλει VHF ή UHF)
- Με ποιούς άλλους σταθμούς έχει καλή επικοινωνία
Αυτά τα στοιχεία χρειάζονται διότι η κατανομή διευθύνσεων γίνεται με βάση το
"connectivity" των σταθμών, ώστε να απλοποιείται το setup του NOS.3.11 Τι είναι το SMTP?
3.12 Τι είναι το NNTP (Newtork News Transfer Protocol)?
3.13 Πως συγκρίνονται τα SMTP και NNTP με το PBBS?
* Αποσυνδέει την διεύθυνση από το διακριτικό κλήσης (callsign). Το
διακριτικό κλήσης χρησιμοποιείται στο επίπεδο 2 (link layer), αλλά στο
επίπεδο 7 (εφαρμογή) αποτελεί ενοχλητικό περιορισμό. Οι διευθύνσεις στο SMTP
είναι συνήθως 10-30 χαρακτήρες, αρκετά μεγάλες να περιέχουν ένα τοπικό
username και ένα μοναδικό παγκόσμια hostname. Τίποτα δεν εμποδίζει το
username να είναι το ίδιο με το callsign αλλά και τίποτα δεν το επιβάλλει.
* Το SMTP είναι, στο βαθμό που η τεχνολογία του υποκείμενου δικτύου το
επιτρέπει, πρωτόκολλο "end-to-end". Δηλαδή το μήνυμα ανταλλάσσεται κατ'αρχήν
μεταξύ των δύο ακραίων σταθμών απ'ευθείας. Ενδιάμεσοι σταθμοί μεσολαβούν μόνo
όταν υπάρχει λόγος, π.χ. ο παραλήπτης δεν είναι συνεχώς διαθέσιμος, η ζεύξη
είναι περιοδική κλπ. Δεν παρατηρείται το φαινόμενο να αποθηκεύεται ένα
αντίγραφο του μηνύματος σε κάθε ενδιάμεσο σύστημα PBBS.
3.14 Μπορώ να στείλω μηνύματα από το packet radio στο Internet?
3.15 Τι είναι το telnet?
3.16 Τι είναι το FTP?
3.17 Μπορώ να χρησιμοποιώ το Winsock αντί για τό NOS?
c:\comms\trumpet\ethrax25 0x60 -h 3 0x2f8 19200
c:\comms\trumpet\winpkt 0x60
c:\comms\trumpet\ax25conf 0x60 -mycall sv1xv-10 -txdelay 5
Packet Radio F.A.Q. (4/7)
Έκδοση 7η - Ιανουάριος 1997
(C) Copyright 1994,1995,1997 Costas Krallis SV1XV
Tasos Zachariou
Γ. ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ PACKET RADIO
4.1 Τι είναι mailbox?
4.2 Τι είναι το PBBS?
4.3 Ποιές PBBS λειτουργούν στην Ελλάδα?
------------------------------------------------------------------------
Callsign Περιοχή Hierarchical Address Sysop Soft. VHF/UHF QRG
------------------------------------------------------------------------
SV1AAW-1 Αθήνα SV1AAW.ATH.GRC.EURO TNOS/Linux144650 433650
SV1AWL-1 Αθήνα SV1AWL.ATH.GRC.EURO FBB/BPQ 144675 433650
SV1ARZ Λαμία SV1ARZ.LAM.GRC.EURO FBB/BPQ 144650
SV1BCE-1 Θήβα ? ? 433650?
SV1BKN-? Βούλα SV1BKN.ATH.GRC.EURO FBB/BPQ
SV1IW Αθήνα SV1IW.ATH.GRC.EURO FBB/BPQ 433650 438150
SV1SV-1 Αθήνα SV1SV.ATH.GRC.EURO SV1IW FBB/BPQ 144700 433650 438150
SV1UY-1 Αθήνα NOS 144625 430650
SV1VV-8 Γλυφάδα NOS 144625
SV1CEC-8 Αθήνα NOS 144625
SV2CMG-1 Λαμία SV2CMG.LAM.GRC.EURO FBB/BPQ 144650 144675 433650
SV2DXC-2 Θεσ/νίκη SV2DXC.TSL.GRC.EURO SV2RQ FBB/BPQ 144650 433650
SV2JL-2 Θεσ/νίκη SV2JL.TSL.GRC.EURO FBB/BPQ 144650 144675 433650
SV2TSL Θεσ/νίκη SV2TSL.TSL.GRC.EURO NOS 144625
SV3AQT Πάτρα SV3AQT.PAT.GRC.EURO FBB/BPQ 144675
SV4AMW-? Λάρισα SV4AMW.LAR.GRC.EURO FBB/BPQ
SV5TS-? Ρόδος SV5TS.RHO.GRC.EURO ?
SV7BVW Χάνθη SV7BVW.XAN.GRC.EURO FBB/BPQ
SV7EMT-1 Καβάλα SV7EMT.KAV.GRC.EURO SV7QI FBB/BPQ
SV8RV-1 Ζάκυνθος SV8RV.ZAK.GRC.EURO FBB/BPQ 144675 430550
SV9AND Ηράκλειο SV9AND.CRE.GRC.EURO FBB/BPQ
----------------------------------------------------------------------
Δυστυχώς λόγω κακής συνεργασίας υπευθύνων των Ελληνικών BBS εμφανίζεται
μία δυσαρμονία στην μεταφορά μηνυμάτων μεταξύ πολλών από αυτών, θα λέγαμε
μάλιστα ότι χωρίζονται σε 2 ομάδες, με ενδιάμεση σύνδεση μέσω εξωτερικού
(ακόμα και μέσω Τουρκίας), λόγω μη θέλησης κάποιων (κυρίως υπευθύνων BBS
Συλλόγων αλλά και όχι μόνο) να συνεργαστούν με τους υπόλοιπους.
4.4 Ποιές ανάλογες εφαρμογές υπάρχουν γιά TCP/IP?
telnet: Πρόσβαση σε μακρινό υπολογιστή
ftp: Μεταφορά αρχείων
SMTP: Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο
NNTP: Σύστημα μεταφοράς πληροφοριακών δελτίων (bulletins)
HTTP: Μεταφορά υπερκειμένων (κείμΈνα, ήχοι, εικόνες γνωστό και ως WWW).
4.5 Τι είναι το DX-Cluster?
4.6 Τι είναι το APRS?
> Το APRS χρησιμοποιεί UI frames. Έτσι επιτρέπει σε οποιοδήποτε
> αριθμό σταθμών να ανταλλάσσουν δεδομένα
> τόσο απλά όσο σε ένα δίκτυο ραδιοτηλεφωνίας. Ο κάθε σταθμός που
> έχει κάποια πληροφορία απλώς την στέλνει. Όλοι οι σταθμοί που
> τον λαμβάνουν καταχωρούν την πληροφορία
> και δείχνουν το αντίστοιχο συμβάν στον χάρτη δίνοντας έτσι
> μεγάλες δυνατότητες για άμεση πληροφόρηση σε emergency.
> Έχει δυνατότητα να κάνει χρήση κλασσικών digipeaters και έτσι
> να συλλέγονται στα VHF όλο το traffic από τα HF Έχει επίσης κοινά
Η νεώτερη εξέλιξη στο APRS είναι η σύνδεση κάθε πομποδέκτη με μία πολύ μικρή
συσκευή που στέλνει τα ίδια δεδομένα του APRS σε κάθε εκπομπή voice ώστε να
μην χρειάζεται οι φορητοί σταθμοί να έχουν μαζί τους tnc
Ηδη η Kenwood έχει ενσωματώσει σε 2 πομποδέκτες τον TH-D7 και το TΜ-D700E tnc, mic-e και φυσικά
σύνδεση με gps απευθείας στον πομποδέκτη.
>Alias δίνοντας την δυνατότητα να χρησιμοποιείται εύκολα σε mobiles
>
> Οι σταθμοί που κάνουν monitor τρέχουν το APRS πρόγραμμα και χρειάζονται
> ένα TNC-2 ή παρόμοιο (ΑΕΑ ΚΑΜ κλπ). Οι υπόλοιποι σταθμοί ή μπορούν να
> στέλνουν πληροφορίες manual με οποιοδήποτε σταθμό packet ή να στέλνουν
> αυτόματα πληροφορίες από GPS, Loran, WX_home stations ή RDF συστήματα
> με ένα TNC-2 και με την αντίστοιχη συσκευή που συλλέγει τα στοιχεία.
> Οι σταθμοί που κάνουν monitor μπορούν και αυτόί να στέλνουν πληροφορίες.
> Οι κυριότερες πληροφορίες είναι:
> - Τοπολογία όλου του δικτύου με απεικόνιση στον χάρτη όλων των σταθμών.
> Bulletins, traffic log, Digipeater list, station tracking γιά όσους
> κινητούς σταθμούς έχουν interface με GPS ή LORAN.
> - Απεικόνιση σταθμών που χρησιμοποιούν QRA Locator συντεταγμένες στο Beacon.
> - Δυνατότητα για χρήση σε διαστημικές επικοινωνίες με συνολική απεικόνιση
> των σταθμών που καλύπτει ο δορυφόρος.
> - Άμεση απεικόνιση στον χάρτη του τριγωνισμού σε περίπτωση direction finding.
> - Άμεση απεικόνιση καιρού από σταθμούς που έχουν το ULTIMETER-II home weather
> station, ή από σταθμούς που στέλνουν χειροκίνητα weather info
> - Άμεση απεικόνιση στον χάρτη πληροφοριών από DX cluster
> - Δυνατότητα τηλΈχειρισμού συσκευών στο shak ή στο σπίτι.
> - Τέλος έχει την δυνατότητα να παίξεις σκάκι με άλλο σταθμό που τρέχει
> APRS.
Συχνότητες που χρησιμοποιούνται APRS:
Για την Ευρώπη 144.800 mhz vhf.
Σε κάθε ήσυχη συχνότητα VHF/UHF μακριάαπό BBS forwarding και File Transfer
HF FREQS: MFJ/KAMS AEA'S Mode NORMAL USAGE
10.151 10.1515 LSB Mostly East Coast so far (Calif late eves)
7.085 7.0855 LSB Mostly West Coast
14.0963 14.0958 USB Proposed new APRS DX freq
4.7 Τι είναι το YAPP?
4.8 Τι είναι το 7PLUS?
4.9 Τι είναι τα uuencode/uudecode?
4.10 Tι είναι το ARES/DATA?
> Το ARES/Data είναι μία MultiUser Data Base/Conference που φτιάχθηκε
> για να εξυπηρετήσει κυρίως εφαρμογές Emergency, και μπορεί να μπει σαν
> εφαρμογή του προγράμματος BPQ.
> Έχει 4 πεδία-κλειδιά (μεχρι 20 χαρακτήρες το καθένα) και ένα πληροφοριακό
> πεδίο (μέχρι 80 χαρακτήρες).
> Ταυτόχρονα έχει την δυνατότητα συνεχούς conference όλων των συνδεδεμένων
> σταθμών και αποστολής επιλεκτικών μηνυμάτων σε όλους, σε ένα ή σε ομάδες
> χρηστών ανάλογα με το prefix, το suffix ή το ssid.
4.11 Τι είναι το LanLink?
Packet Radio F.A.Q. (5/7)
Έκδοση 6η - Σεπτέμβριος 1995
(C) Copyright 1994,1995 Costas Krallis SV1XV
ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ KAI PACKET RADIO
5.1 Τι modes χρησιμοποιούν οι δορυφόροι?
5.2 Γιατί χρησιμοποιείται το BPSK?
5.3 Τι modems υπάρχουν γιά δορυφορικές επικοινωνίες?
5.4 Τι πρωτόκολλα επικοινωνίας χρησιμοποιούνται στα layers 2 έως 7?
KISS: Περιγράφεται στο μέρος 2.
FTL0: Το πρωτόκολλο αυτό χρησιμοποιείται γιά αμφίδρομη
επικοινωνία μεταξύ σταθμών εδάφους και δορυφόρου
γιά μεταφορά αρχείων, mail κλπ.
BROADCAST: Με βάση το πρωτόκολλο αυτό ο δορυφόρος εκπέμπει
bulletins, τα οποία λαμβάνουν οι σταθμοί εδάφους,
χωρίς να επικοινωνούν αμφίδρομα με τον δορυφόρο.
5.5 Τι software χρειάζεται?
* PB.EXE
* PG.EXE
Τα δύο αυτά αλληλοσυμπληρούμΈνα προγράμματα του Jeff Ward καλύπτουν τις
ανάγκες επικοινωνίας με τον δορυφόρο, υλοποιώντας τα πρωτόκολλα FTL0 και
BROADCAST, αντίστοιχα.
Διατίθεται στο ftp.amsat.org. Σύμφωνα με τον SV1IW, υπάρχει διαθέσιμο
στο SV1SV-1 γιά μεταφορά με YAPP. Ολοκληρωμένο πακέτο PACSAT γιά
Windows 3.1 από την AMSAT-NA
Μιά έκδοση του παλιού NET.EXE του KA9Q από τον PE1CHL με προσθήκη των
πρωτοκόλλων FTL0 και BROADCAST. Παράλληλα έχει πολύ καλό οδηγό γιά τις
κάρτες SCC (DRSI, PI κλπ). Δυστυχώς ο συγγραφέας αρνείται να δημοσιεύσει
τον πηγαίο κώδικα (sources).
* DISP_ACT
Αυτά τα προγράμματα από τον Colin Hurst, VK5HI, εμφανίζουν στην οθόνη
εικόνες από τον KitSat και τον UoSAT-55.6 MIR
5.7 Τί είναι το περίφημο πρωτόκολλο επικοινωνίας του Voyager?
> Voyager uses two codes in combination: a rate 1/2 K=7 Viterbi decoded
> convolutional code, and a (255,223) Reed-Solomon block code with 8-bit
> symbols. The convolutional code is directly above the modem, where it
> can make use of soft-decision information. The Reed-Solomon code runs
> on top of the convolutional code where it can correct (some) of the
> errors remaining after Viterbi decoding. Interleaving between the
> codes spreads out the Viterbi error bursts to different RS blocks.
>
> The combined Eb/N0 bit error rate curve is an impressively steep,
> almost vertical line at around 2.5 dB. Uncoded PSK requires 10 dB to
> achieve a 10^-5 BER; ideal noncoherent FSK is about 3dB worse, and
> real amateur modems like 1200baud AFSK/FM are in the 20s.
>
> The concatenated Voyager scheme is taken quite a bit further in
> Galileo. The convolutional code rate is lowered to 1/4, and the
> constraint length K increased to 14 -- extremely high for Viterbi
> decoding. The RS code blocks use different amounts of parity to
> enable an iterative decoding process: errors corrected by the RS code
> are fed back to the Viterbi decoder, which corrects a few more bits,
> which helps the RS code, and so on. The resulting Eb/N0 requirement is
> an extremely impressive 0.56dB.
Packet Radio F.A.Q. (6/7)
Έκδοση 5Η - Φεβρουάριος 1995
(C) Copyright 1994,1995 Costas Krallis SV1XV
Άλλα ΨΗΦΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
6.1 Τι είναι το RTTY?
6.2 Τι είναι το AMTOR?
6.3 Τι είναι το PACTOR?
6.4 Τι είναι το Clover II?
BPSM 4 pulse binary phase 125 baud
QPSM 4 pulse quad phase 250 baud
8PSM 4 pulse 8 phase 375 baud
16PSM 4 pulse 16 phase 375 baud
8P2A 4 pulse 8 phase 2 amplitude 500 baud
16P2A 4 pulse 16 phase 2 amplitude 500 baud
6.5 Τι είναι το G-TOR?
6.6 Τι προγράμματα υπάρχουν για RTTY, AMTOR κλπ?
* BBC AMTOR Mk II: Το κλασσικό πρόγραμμα του G3WHO σε EPROM γιά
το BBC micro model B. Απαιτεί εξωτερικό modem (π.χ. Versaterm,
Multyterm κα) και κύκλωμα παραγωγής χρονισμού 1 kHz. Διατίεθετα
από τον P.Adams G6LZB και κοστίζει 27 λίρες.
* BMK-MULTY: Εμπορικό πρόγραμμα του G4BMK. Συνεργάζεται με
το Multyterm του British Amateur Teleprinter Group (BARTG)
και λειτουργεί σε RTTY, AMTOR, PACTOR, CW, FAX και SSTV. Κοστίζει
120 λίρες γιά το IBM PC (όλα τα options) και 49 λίρες γιά ATARI ST.
(Grosvenor Software,2 Beacon Close, Seaford BN25 2JZ, England,
τηλ. +44-323-983378).
* HamCom v3.0: Καλό πρόγραμμα public domain από τον W.F.Schroeder,
DL5YEC. Κάνει εκπομπή και λήψη RTTY και AMTOR με πολύ περιορισμένο
hardare (ένα απλό κύκλωμα με ένα τελεστικό ενισχυτή που τροφοδοτείται
από τη σειριακή θύρα του υπολογιστή). Επιπλέον παρέχει δυνατότητες
παλμογράφου και αναλυτή φάσματος γιά τις ακουστικές συχνότητες.
* Hoka Code 3: Συνδυασμός ισχυρού software με ένα σχετικά απλό hardware.
Απαιτεί σχετικά ισχυρό PC (80386) και κάνει μόνο λήψη όλων σχεδόν
των συστημάτων ψηφιακής επικοινωνίας που απαντώνται στα HF.
Είναι κατάλληλο γιά ακροατές μη ερασιτεχνικών συχνοτήτων. Η βασική
έκδοση κοστίζει περίπου $600 και τα options άλλα $200. (Computer Aided
Technologies, P.O.Box 18292, Shreveport, LA 71183, U.S.A., τηλ
001-318-636-1234, FAX: 001-318-686-0449)
* LanLink v2.0: [βλέπε απάντηση 3.13]
* PC-RTTY v2.0: Εμπορικό πρόγραμμα από τον Mike Martin G4VRO. Υποστηρίζει
μόνο κλασσικό RTTY. Διατίθεται από τον P. Adams, 464 Whippendell Road,
Watford WD1 7PT, England, πρός 12 λίρες.
* Universal M-8000: Ημιεπαγγελματική μονάδα που λαμβάνει πολλά συστήματα
επικοινωνιών HF και δίνει έξοδο VGA. Κοστίζει $1350 από την Universal
Radio Inc, 6360 Americana Pkwy., Reynoldsburg, Ohio, 43068-4113, USA,
τηλ. 001-614-866-4267, FAX: 001-614-866-2339.
* Universal M-400: Σύστημα γιά ακροατές HF με λιγότερες δυνατότητες.
Κοστίζει $400 από την Universal Radio.
* Universal M-1200: Αλλο ένα σύστημα decoder γιά ακροατές (μόνο λήψη)
σε μορφή κάρτας γιά το IBM-PC. Απαιτεί οθόνη VGA. Κοστίζει $400
από την Universal.
* Maplin TU-1000: Διατίθεται σε kit χωρίς software. Είναι συμβατό με
το BMKmulty και άλλα τέτοια προγράμματα. Έχει δυνατότητα μεταβλητού
shift, εκτός από τα έτοιμα 170/425/850 Hz.
* BARTG Versaterm
* BARTG Multyterm
* Spheretron RM-2000: Modem γιά RTTY, AMTOR, PACTOR. Συνεργάζεται με το
πρόγραμμα BMKMulty για IBM-PC συμβατά και άλλα τέτοια προγράμματα.
Κοστίζει $400. (P.O.Box 5964, Asheville NC 28813, USA).
Packet Radio F.A.Q. (7/7)
Έκδοση 7η - Ιανουάριος 1997
(C) Copyright 1994,1995,1996,1997
Costas Krallis SV1XV Tasos Zachariou SV1RD
ΠΗΓΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ PACKET RADIO
ΒΙΒΛΙΑ
* Tο ARRL Handbook σε όλες τις τελευταίες εκδόσεις έχει αρκετές
πληροφορίες γιά το packet radio.
* Klingenfuss "Radioteletype Code Manual", 10th Edition, 1987,
ISBN 3-924509-10-7
* Stan Horzepa, WA1LOU: "Your Gateway to Packet Radio", ARRL 1988,
ISBN 0-87259-203-0.
* Dave Ingram, K4TWJ: "Mastering Packet Radio - The Hands-On Guide",
Sams 1988, ISBN 0-672-22567-0.
* A. Tanenbaum: "Δίκτυα Υπολογιστών", 2η έκδοση, Παπασωτηρίου 1991.
* D.E. Comer: "Internetworking with TCP/IP" (Vol I), Prentice Hall,
1991, ISBN 0-13-474321-0. [Οι τόμοι 2 και 3 δεν είναι ιδιαίτερα
χρήσιμοι γιά τους ραδιοερασιτέχνες].
* G. Sassoon: "The Radio Hacker's Codebook", Duckworth, 1986,
ISBN 0-7156-2068-1 [Αναφέρεται σε ψηφιακές ραδιοεπικοινωνίες
αλλά όχι στο packet radio].
* T.L. Fox, WB4JFI: "AX.25 Amateur Packet-Radio Link-Layer Protocol",
ARRL 1984, ISBN 0-87259-011-9. [Πρόκειται γιά την επίσημη τυπική
περιγραφή του πρωτοκόλλου AX.25 που πρέπει να χρησιμοποιούν όσοι
γράφουν λογισμικό AX.25]
* "Proceedings of the first RSGB Data Symposium", Harrow School, 1988,
ISBN 0-900612-90-8. [Περιέχει την περιγραφή του συστήματος 9600 bps
του J. Miller, G3RUH]
* J. Klingenfuss: "Radioteletype Code Manual", 10th ed., 1987,
ISBN 3-924509-10-7. [Λεπτομερής περιγραφή των διαφόρων αλφαβήτων
και πρωτοκόλλων που χρησιμοποιούνται στα HF έξω από τις ραδιο-
ερασιτεχνικές συχνότητες]
* M. Curtis, WD6EHR: "9600 Baud Packet Handbook", TAPR, 1994. [Οδηγίες
γιά επιλογή και μετατροπή πομποδεκτών και TNC γιά χρήση με το
πρωτόκολλο K9NG/G3RUH]
* Ralphs, J.D.: "The principles and practice of multifrequency",
ISBN 0-86341-022-7, P. Peregrinus Ltd, London.
ΑΡΘΡΑ
* H. Price: "What's All This Racket About Packet?", QST, July 1985, p.14
* H. Price: "A Closer Look at Packet Radio", QST, August 1985, p.17
* J. Miller: "Telemetry Decoder for OSCAR-10", Electronics and Wireless
World, October 1984. [Περιγραφή ενός πολύ καλού demodulator γιά 400 και
1200 bps PSK από τον γνωστό G3RUH]
* Henk Peek, PA0HZP: "A multichannel IBMPC packet interface", 8th ARRL
Amateur Radio Computer Networking Conference. [Περιγραφή της κάρτας
OPTO-SCC]
* M. Chepponis, K3MC and P. Karn, KA9Q: "The KISS TNC: A simple Host-to-
TNC communications protocol".
* Schmidt, D.J.: "DAMA, Ein Neues Verfahren fur Packet-Radio?", CQ-DL,
April 1989.
* "G-TOR: A Hybrid ARZ Protocol for Narrow Bandwidth HF Data
Communication", QEX, May 1994, pp 12-19.
ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ ΜΕ ΜΟΝΙΜΕΣ ΣΤΗΛΕΣ
* "73": Μόνιμη στήλη packet radio με έμφαση στο TCP/IP από τον Jeffrey
Sloman, N1EWO, INTERNET
Usent News:
rec.radio.amateur.digital.misc:
Συζήτηση γιά όλα τα ψηφιακά modes με έμφαση στο packet. 10-15
άρθρα ημερησίως.
comp.protocols.tcpip:
Γενικές και εξειδικευμένες ερωτήσεις για το TCP/IP, συνήθως
με προσανατολισμό σε συστήματα Unix.
comp.protocols.tcpip.ibmpc:
Συχνές ερωτήσεις και απαντήσεις για το KA9Q NOS και για
τα Winsock stacks.
alt.radio.digital:
Μικρός αριθμός άρθρων για ψηφιακές εκπομπές (digital
broadcast)
alt.winsock:
Το group αυτό έχει αρκετή κίνηση και αναφέρεται σε εφαρμογές
TCP/IP για Microsoft Windows 3.x με χρήση της βιβλιοθήκης
"WINSOCK.DLL".
rec.radio.shortwave:
Στο group αυτό εμφανίζονται listings με συχνότητες HF που
περιλαμβάνουν και RTTY, TOR κ.α. ψηφιακά modes.
Mailing Lists:
NOS-BBS: Development of JNOS
Submissions: nos-bbs@hydra.carleton.ca
Requets: listproc@hydra.carleton.ca
Maintainer: bm@hydra.carleton.ca
(Barry McLarnon VE3JF)
HAM-DIGITAL:
Submissions: ham-digital@ucsd.edu
Requests: listserv@ucsd.edu
Maintainer: brian@nothing.ucsd.edu
(Brian Kantor)
TCP-GROUP:
Submissions: tcp-group@ucsd.edu
Requests: listserv@ucsd.edu
Maintainer: brian@nothing.ucsd.edu
MSYS:
Submissions: msys@hamnet.wariat.org
Requests: msys-request@hamnet.wariat.org
Maintainer: no8m@hamnet.wariat.org
TNC-TNG: TNC-The New Generation: development of new TNC-2 firmware
Submissions: tnc-tng@lantz.com
Requests: listserv@lantz.com
Maintainer: brian@lantz.com
(Brian Lantz KO4KS)
LINUX-HAMS: AX.25 code development for Linux
Submissions: linux-hams@vger.rutgers.edu
Requests: majordomo@vger.rutgers.edu
Maintainer: rsnyder@janet.advsys.com
FWD-SYSOPS: PBBS forwarding over Internet links
Submissions: fwd-sysops@lantz.com
Requests:
Maintainer: brian@lantz.com
(Brian Lantz KO4KS)
Anonymous ftp sites:
ftp.ucsd.edu:/hamradio:
Διαθέτει πρόσφατες εκδόσεις από όλα σχεδόν τα προγράμματα
που αφορούν το packet radio. Στο directory "/hamradio/packet/
tcpip/incoming" υπάρχουν ανακατεμένες οι πλέον πρόσφατες
εκδόσεις.
ftp.cs.buffalo.edu:/pub/ham-radio:
Συμπληρωματικό του "ftp.ucsd.edu", περιέχει πρόσφατα αντίγραφα
από κείμΈνα FAQ ραδιοερασιτεχνικού ενδιαφέροντος.
norse.mcc.ac.uk:/ftp.ucsd.edu
Κάνει "mirroring" το "ftp.ucsd.edu" για ταχύτερη πρόσβαση
από την Μ. Βρεττανία (JANET).
Info: ΔΙΑΦΟΡΑ
Ο WA8DRZ στέλνει τακτικά λίστες με τα διάφορα mailboxes που λειτουργούν
στα HF και χρησιμοποιούν AMTOR, PACTOR και Clover II. Περισσότερες
πληροφορίες μπορεί κανείς να ζητήσει από τον Γιώργο SV1NA που ειδικεύεται
στα modes αυτά.
ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ
* NORD<>LINK e.V.
c/o Peter Gulzow, DB2OS
Allensteiner Str. 5
D-30880 LAATZEN
Germany
* Advanced Electronics Applications, Inc. (AEA)
P.O.Box C2160
2006 196th St. S.W.
Lynnwood, WA 98036
(+1-800)432-8873
Fax: (+1-206)775-2340
* G.L.B. Eletronics, Inc.
151 Commerce Pkwy
Buffalo, NY 14224
(+1-716)675-6740
* HAL Communicatios Corp.
P.O. Box 365
1201 W. Kenyon Road
Urbana, IL 61801
* Kantronics, Inc.
1202 E.23rd Street
Lawrence, KS 66046
(+1-913)842-7745
Fax: (+1-913)842-2021
* Kenwood USA Corporation
P.O. Box 22745
2201 E. Dominguez Street
Long Beach, CA 90801
(+1-213)639-4200
* MFJ Enterprises, Inc. (MFJ Katalog)1
P.O. Box 494
Misissippi State, MS 39762
(+1-800)647-1800
Fax: (+1-601)323-6551
*
Pac Comm Pcket Radio Systems, Inc.
3652 W. Cypress Street
Tampa, FL 33607
(+1-800)223-3511
Fax: (+1-813)872-8696