Το παρακάτω κείμενο έχει δημοσιευθεί στο περιοδικό "ΡαδιοΤηλεπικοινωνίες" τεύχος 53. Διατηρήθηκε ψηφιακά χάρις στον 5B8BE και επαναδιατυπώθηκε σε ελάχιστα σημεία..
Με τι έχει σχέση τελικά ο ραδιοερασιτεχνισμός;
Αφορμή για αυτό το κείμενο υπήρξαν διάφορες επικοινωνίες σε Emails ή στο Internet σχετικά με τον ραδιοερασιτεχνισμό και τα ψηφιακά. Διαπίστωσα ότι ο κάθε ένας μας έχει και μια διαφορετική εικόνα του ραδιοερασιτέχνη μέσα του και αυτό εξαρτάται κυρίως από τις ραδιοερασιτεχνικές ασχολίες που έχει κάνει μέχρι τώρα, από την ραδιοερασιτεχνική παρέα που έχει, αλλά και τους άλλους ραδιοερασιτέχνες που έχει δει και συναντήσει. Θα προσπαθήσω να δείξω ότι το χόμπι μας είναι πάρα πολύ σπουδαίο, περικλείει τεράστια πεδία ενασχόλησης και γνώσης και σίγουρα γίνεται από ενδιαφέροντες ανθρώπους. Ταυτόχρονα θα μας προβληματίσει αν θα πρέπει να μειώνουμε και να περιορίζουμε το χόμπι μας σε 2-3 συνηθισμένες και καθιερωμένες δραστηριότητες, ή αν αξίζει αυτό να αποκτήσει την πλήρη διάσταση του.
Για να ξεκινήσω από κάπου, θα δούμε την ετυμολογία της λέξης ραδιοερασιτέχνης, αλλά πρώτα αξίζει να ξαναδούμε τον ορισμό του χόμπι μας, όπως εμφανίζεται στο ΦΕΚ 1579.
«Υπηρεσία ραδιοερασιτέχνη είναι η υπηρεσία ραδιοεπικοινωνίας, που έχει ως σκοπό την αυτοδιδασκαλία, την αλληλοεπικοινωνία, την τεχνολογική έρευνα και την τηλεπικοινωνιακή υποστήριξη επιχειρήσεων βοήθειας σε περιπτώσεις καταστάσεων έκτακτης ανάγκης και καταστροφών που διεξάγεται από ερασιτέχνες, δηλαδή πρόσωπα κατάλληλα εξουσιοδοτημένα που ασχολούνται με την ραδιοηλεκτρική τεχνική αποκλειστικά για προσωπικό σκοπό και χωρίς οικονομικό όφελος.»
Ας δούμε τώρα την ετυμολογία της:
Ραδιο-ερασι-τέχνης είναι πολυσύνθετη λέξη το
τρίτο συστατικό της έχει να κάνει με την τέχνη και στην προκειμένη
περίπτωση προφανώς εννοεί την τεχνική (Βιο-τέχνης κλπ). Το δεύτερο
συστατικό έχει να κάνει με το αρχαίο ρήμα “έρωμαι”
που σημαίνει αγαπώ με πάθος κάτι, ερωτεύομαι.
Στα Γαλλικά, αντίστοιχη είναι η ετυμολογία της λέξης amateur (από την οποία βγήκε
και η αγγλική) δηλαδή από το "aime" που σημαίνει αγάπη και την
κατάληξη -eur που έχει να κάνει με ειδικευμένο ή τεχνίτη
(photograph-eur) , ενώ στα ρώσικα το radio - lioubliou είναι πιο
ξεκάθαρο και σημαίνει εραστής του ασύρματου. Το πρώτο συστατικό το
“ράδιο”, είναι πρόθεμα πολλών λέξεων σε όλες τις γλώσσες
που προέρχεται από το αρχαίο λατινικό "Radius" που σημαίνει "ραβδί" αλλά και
"ακτίνα" και που προέρχεται από το πανάρχαιο ελληνικό “ΡΑΔΙΞ”
που σημαίνει "ραβδί" και "ρίζα" από το οποίο βγήκε και η ελληνική λέξη
“Ράβδος”.
Το κρίσιμο στάδιο είναι ότι η λατινική λέξη
πήρε την έννοια της ακτίνας και η ακτινοβολία που εκπέμπει το γνωστό
ραδιενεργό στοιχείο, οδήγησε τους επιστήμονες να το ονομάσουν επίσης
“Ράδιο”. Έκτοτε το πρόθεμα ραδιο- μπαίνει μπροστά σε
λέξεις που έχουν να κάνουμε με ιονίζουσα ακτινοβολία (παράδειγμα
ραδιο-ισότοπα) αλλά και μη ιονίζουσα (παράδειγμα ραδιόφωνο,
ραδιοτηλεπικοινωνίες) δηλαδή αυτά που πήραν από το όνομα του Hertz
επίσης και την ονομασία ερτζιανά.
Η δε «ραδιοηλεκτρική τεχνική»
που αναφέρει ο ΦΕΚ, εισάγει επιπλέον και την έννοια του ηλεκτρικού ή
ηλεκτρισμού στην ενασχόληση αυτή (και έμμεσα την ηλεκτρονική).
Είναι
λοιπόν ο ραδιοερασιτέχνης αυτός που με χρήση ηλεκτρικών μεθόδων
ασχολείται με το “ραδιο” και τα ερτζιανά. Aλλά τα
ερτζιανά ξεκινούν από σχεδόν 0 Hertz δηλαδή τις συχνότητες του
εγκεφάλου ή της ιδιοταλάντωσης της γης και φθάνουν σε συχνότητες πάνω
από 1x1020 Hertz (υπεριώδης, ακτίνες Γ κλπ).
Ήδη το πεδίο αυτό
(δηλαδή των μη ιονιζουσών ακτινοβολιών) είναι τεράστιο, και ξεπερνάει
αυτό που έχουμε συνηθίσει σαν ραδιοερασιτέχνες.
Τι άλλο άραγε
μπορεί να είναι ένας ραδιοερασιτέχνης;
Μα φυσικά είναι
Ηλεκτρονικός αφού χρησιμοποιεί την γνώση ηλεκτρονικών
κυκλωμάτων και κατασκευάζει ηλεκτρονικές συσκευές για να τις
χρησιμοποιήσει στην επικοινωνία του αυτή.
Είναι ο ραδιοερασιτέχνης
και Ερευνητής και Τεχνίτης; Φυσικά και είναι, καταρχήν
αναφέρεται στον ορισμό του νόμου, αλλά είναι λογικό γιατί για να
φτιάξει τον ασύρματό του, πρέπει να κατασκευάσει από "πρωτόλεια"
υλικά, δηλαδή από εξαρτήματα, τις συσκευές που θα τον βοηθήσουν για
την εξερεύνηση των ακτινοβολιών αυτών, και η προσπάθεια αυτή
χρειάζεται συγκεκριμένη γνώση και τεχνική. Ακόμα και σήμερα που οι
έτοιμες συσκευές είναι ο κανόνας, ο ραδιοερασιτέχνης πρέπει να
κατασκευάσει εκτός από τις καλωδιώσεις, τις καθόδους και κάποιες από τις κεραίες του,
αρκετές συσκευές βοηθητικές της επικοινωνίας και της έρευνας αυτής.
Ταυτόχρονα είναι και Πειραματιστής αφού μπορεί να αλλάξει ή να
βελτιώσει μία έτοιμη συσκευή, όταν δεν τον ικανοποιεί η απόδοση
της.
Είναι φυσικά και Ηλεκτρολόγος αφού φροντίζει για σωστή καλωδίωση και γείωση των συσκευών του αλλά και η ενέργεια που χρειάζεται, είναι η ηλεκτρική και πρέπει να την χρησιμοποιήσει σωστά και με ασφάλεια. Την χρησιμοποιεί είτε απευθείας είτε μετατρέποντάς την σε χαμηλότερη τάση. Επίσης χρησιμοποιεί μπαταρίες ή άλλα συστήματα (ηλιακούς συλλέκτες ή ανεμογεννήτριες) για να μην εξαρτάται απόλυτα από την παροχή του τοπικού φορέα παροχής ενέργειας ειδικά σε απομονωμένες εγκαταστάσεις. Αυτό σημαίνει ότι είναι και Οικολόγος.
Μια που μιλήσαμε για κεραίες μήπως είναι και
λίγο Μηχανικός;
Μα φυσικά, μία σωστή κεραία ή ένας πύργος (κεραιών)
πρέπει να εγκατασταθεί σωστά, και να μην πέσει στην πρώτη καταιγίδα,
άρα χρειάζεται στοιχειώδεις στατικές γνώσεις για την σωστή
εγκατάστασή της και πολλές φορές και Σιδεράς ή Αλλουμινάς
αφού μπορεί να κατασκευάζει μόνος τον πύργο του και άλλα
κεραιοσυστήματα.
Εκτός αυτού είναι και Γεωγράφος αν σκεφτούμε ότι οι πληροφορίες που γνωρίζει μιλώντας σε όλη την Γη, είναι σημαντικές κυρίως για τα νησιωτικά συμπλέγματα που το κάθε ένα είναι ξεχωριστή ραδιοχώρα, ή για μικρές κοινότητες κράτη που έχουν ξεχωριστή σημασία σε διάφορες εκδηλώσεις. Μην ξεχνάμε ότι είναι και Τοπογράφος αφού ασχολείται με κατασκευή και χρήση χαρτών που τον βοηθούν στην επικοινωνία αλλά και την χρήση συστημάτων που αναφέρονται σε γεωδαισία (GPS) για το APRS.
Είναι Ιστορικός γιατί μαθαίνει πολλά από την ιστορία κάθε χώρας ή περιοχής που επικοινωνεί κατά την διάρκεια επετείων πολλών ιστορικών γεγονότων αλλά είναι και Σύγχρονος αφού μαθαίνει από πρώτο χέρι πολλές εκδηλώσεις που γίνονται σε όλον τον κόσμο και βγαίνουν γι αυτό ειδικοί σταθμοί.
Είναι Πατριώτης αφού προβάλει διεθνώς τα ήθη και την νοοτροπία του τόπου του, αλλά και διαδίδει στοιχεία από την ιστορία του ή την σύγχρονη εξέλιξή του με διάφορες εκδηλώσεις. Είναι ταυτόχρονα Διεθνιστής, αφού συμβάλει στην επικοινωνία και ανταλλαγή των λαών της γης και διευκολύνει την κατανόηση της διαφορετικότητας των ανθρώπων και κοινωνιών.
Είναι επιπλέον και Τυπογράφος αφού τυπώνει εξαιρετικές συνθέσεις σε κάρτες, που ανταλλάσει με άλλους συναδέλφους του σε όλο τον κόσμο.
Είναι Πολιτικός (με την έννοια του πολιτικού όντος φυσικά και όχι του πολιτευτή) αφού οφείλει να γνωρίζει την νομοθεσία της χώρας του, να υπακούει και να κατανοεί τις αρχές του τόπου, φροντίζοντας να απολαμβάνει την απασχόλησή του, χωρίς να ενοχλεί την κοινωνία αλλά το αντίθετο να την βοηθάει. Βοηθάει και παρεμβαίνει στην κοινωνία βελτιώνοντας την τεχνολογική έρευνα, την επικοινωνία των ανθρώπων αλλά και σε περιπτώσεις καταστροφών συνδράμει τις υπηρεσίες βοήθειας, αφού γνωρίζει καλά το αντικείμενο του και έχει το πλεονέκτημα σε σχέση με τον επαγγελματία ότι μπορεί με λίγα και απλά μέσα, να φτιάξει ή να συμμετέχει σε ραδιοδίκτυα πολύ γρήγορα όταν όλα τα άλλα έχουν καταρρεύσει, άρα είναι και Ανιδιοτελής αφού η προσφορά αυτή γίνεται χωρίς να υπάρχει προσωπικό όφελος.
Φυσικά ο ραδιοερασιτέχνης μπορεί και είναι και πολλά άλλα πράγματα, αφού μπορεί και κατασκευάζει δορυφόρους για την επικοινωνία του, μπορεί και ασχολείται με την Διαστημική. Η κατασκευή ενός δορυφόρου, η εκτόξευσή του, αλλά και η παρακολούθηση και ο έλεγχος του δορυφόρου σε τροχιά, χρειάζεται επιπλέον γνώσεις από μία τεράστια επιστήμη, που έχει να κάνει με την διαστημική γνώση και τεχνολογία. Η επικοινωνία μέσα από αυτόν είναι ολόκληρη διαδικασία, με ιδιαίτερες κατασκευές, γνώσεις και μηχανήματα.
Πολλοί ραδιοερασιτέχνες, έχουν ασχοληθεί και με την
Ραδιοαστρονομία (πρόγραμμα SETI) ακροώμενοι συστηματικά την
ζώνη κοντά στην συχνότητα εκπομπής του Υδρογόνου, αλλά και με την
Αστρονομία προχωρώντας στο "οπτικό φάσμα των
ερτζιανών".
Πολλοί ραδιοερασιτέχνες είναι και Μοντελιστές
αφού ασχολούνται με την κατασκευή Ραδιομοντέλων, δηλαδή μικρών
τηλεκατευθυνόμενων αυτοκινούμενων συσκευών και αεροπλάνων, καθώς
επίσης και μπαλονιών, που πολλά από αυτά (ειδικά τα ιπτάμενα) θέλουν
γνώσεις Πτήσεως και Μετεωρολογίας.
Είναι Ψηφιακός και Χρήστης Ηλεκτρονικών Υπολογιστών, αφού χρησιμοποιεί την ψηφιακή επιστήμη και τους Η/Υ όλο και πιο πολύ στον έλεγχο και επικοινωνία των συσκευών που χρησιμοποιεί, αλλά πειραματίζεται όλο και περισσότερο και με ψηφιακές μεθόδους επικοινωνίας.
Είναι Χημικός σε ότι αφορά την γνώση για την λειτουργία των ηλεκτρικών συσσωρευτών και κατασκευής τυπωμένων κυκλωμάτων. Αλλά και Μεταλλουργός αφού συχνά ασχολείται με την αλληλεπίδραση των διαφόρων μεταλλικών στοιχείων σε γειώσεις και ηλεκτρικές επαφές.
Είναι Υδραυλικός και ακόμα και Ψυκτικός αφού σε πολλές κατασκευές κεραιών για πολύ υψηλές και μικροκυματικές συχνότητες, χρησιμοποιεί αντίστοιχες τεχνικές.
Είναι Ορειβάτης αφού πολλοί ραδιοερασιτέχνες ασχολούνται με το σπορ αυτό, και είναι λογικό αφού τον ενδιαφέρει η μακρινή επαφή και όσο πιο ψηλά ανέβει κάποιος τόσο ποιο μακρινές περιοχές καλύπτει ειδικά στις πολύ υψηλές συχνότητες.
Είναι και Πρόσκοπος, αφού όχι μόνο πολλοί πρόσκοποι είναι ραδιοερασιτέχνες αλλά γίνονται και ειδικές εκδηλώσεις για αυτό (Jamboree on the air).
Είναι Μετεωρολόγος, αφού παρακολουθεί συχνά τον καιρό στην περιοχή του και στέλνει τηλεμετρικά μετεωρολογικά στοιχεία στο APRS.
Βλέπουμε ότι τα πεδία που
μπορεί να ασχοληθεί ο ραδιοερασιτέχνης είναι ατέλειωτα, άραγε ο
ραδιοερασιτεχνισμός έχει σχέση με την Τέχνη;
Εκτός από την
τύπωση εξαιρετικών συνθέσεων σε ταχυδρομικές κάρτες (κάρτες επιβεβαίωσης λήψης), η τοποθέτηση των κεραιών σε
ακάλυπτο χώρο ή σε οροφή κτηρίου, μια που αποτελείται από γραμμές που
σχηματίζουν φόρμες τυχαίες και τρισδιάστατες, μπορούμε να πούμε ότι
αυτή η «τυχαία» (για έναν μη ραδιοερασιτέχνη) τοποθέτηση,
που καλύπτει ανάγκες τεχνικές, δημιουργεί ένα σύγχρονο εικαστικό
γλυπτικό αποτέλεσμα.
Βρείτε και άλλα θέματα που μπορεί να
ασχοληθεί ένας ραδιοερασιτέχνης, διευρύνετε το χόμπι μας. Μην ξεχνάτε
ότι στην Αμερική το ham-Radio, την σημερινή εποχή του Internet, είναι
χόμπι ηλικιωμένων και ότι χρειαζόμαστε νέους ανθρώπους, νέες τεχνικές
και μεγαλύτερη εξάπλωση και να θυμάστε πάντα, ασχολείστε με κάτι που
έχει πολύ ενδιαφέρον.
Τάσος SV1RD
